کاهش اثرات استرس حاد بر کیفیت اسپرم منجمد-یخ گشایی شده خروس با افزودن عصاره‌های هیدروالکی رزماری و رازیانه در رقیق کننده انجمادی

هدف این آزمایش بررسی افزودن عصاره های هیدروالکلی گیاهان رزماری و رازیانه در رقیق کننده بر کیفیت اسپرم منجمد-یخ گشایی شده خروس های تحت تنش حاد اکسیداتیو بود. 24 قطعه خروس سویه راس 308 به طور تصادفی در دو دسته بدون تنش (کنترل) و تحت تاثیر تنش اکسیداتیو با تزریق دگزامتازون به صورت زیرجلدی در سه نوبت بصورت یک روز در میان و به مقدار 4 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در یک هفته (دگزا) تقسیم شدند. منی گرفته شده پرندگان هر گروه مخلوط و برای اعمال برنامه انجمادی، به عنوان گروه های آزمایشی به این شرح استفاده شد: 1) گروه کنترل (بدون استرس و مکمل سازی رقیق کننده با عصاره)، 2) گروه دریافت کننده دگزامتازون (دگزا)، 3) گروه عصاره هیدروالکلی رزماری به مقدار 10 میلی گرم در دسی لیتر رقیق کننده گروه کنترل (کنترل+رزماری)، 4) گروه عصاره هیدروالکلی رزماری به مقدار 10 میلی گرم در دسی لیتر رقیق کننده گروه دگزامتازون (دگزا+رزماری)، 5) گروه عصاره هیدروالکلی رازیانه به مقدار 6 میلی گرم در دسی لیتر رقیق کننده گروه کنترل (کنترل+رازیانه) و 6) گروه عصاره هیدروالکلی رازیانه به مقدار 6 میلی گرم در دسی لیتر رقیق کننده گروه دگزامتازون (دگزا+رازیانه). نتایج نشان داد تنش ایجادشده موجب کاهش فرآسنجه های حرکتی و بیوشیمیایی اسپرم شد (0.05>p). زنده مانی و یک پارچگی غشای اسپرم در گروه های کنترل+رزماری و کنترل+رازیانه نسبت به سایر گروه های آزمایشی بالاتر بود (0.05>p)، همچنین افزودن عصاره های رزماری و رازیانه در گروه های دریافت کننده دگزا، موجب بهبود فرآسنجه های مذکور و نیز تحرک کل و پیش رونده در اسپرم پرندگان مذکور گردید (0.05>p). به طور کلی نتایج نشان داد مکمل سازی رقیق کننده اسپرم با عصاره های رزماری و رازیانه می تواند موجب بهبود کیفیت اسپرم منجمد-یخ گشایی خروس های پرورش یافته تحت تنش حاد گردد.