ارتباط پزشکی و تنجیم در آثار بیرونی، جرجانی و عقیلی

منجمان بر مبنای مطالعۀ برج‌ها و حرکت ستارگان و تاثیر آنها بر عالم خاکی پیشگویی‌هایی انجام می‌داده و آن را با علم یا فن احکام نجوم استدلال می‌کرده‌اند. این دانش ابتدا در انحصار ستاره‌شناسان بود، اما کم‌کم به حوزۀ طب راه یافت و در درمان بیماران از آن استفاده شد. احکام مربوط به کواکب هفت‌گانه و بروج دوازده‌گانه در طب ایرانی، جلوه‌ای خاص دارد که مهم‌ترین کاربرد آن به تشخیص لحظۀ مناسب برای انجام کارهای پزشکی ازجمله تعیین زمان شروع بیماری، ترکیب دارو، وقت مناسب تجویز دارو، مصرف دارو و درنهایت بازیابی سلامت بیمار مربوط می‌شد. یکی از مضامین مهمی که در آثار بزرگانی چون ابوریحان بیرونی، حکیم جرجانی و حکیم عقیلی نمود بیشتری دارد، پرداختن به مفاهیم مربوط به احکام نجوم است که جهت پیش‌بینی و تعیین اوقات سعد و نحس انجام امور پزشکی از آن استفاده می‌شده است.

the connection between medicine and astronomy according to biruni, jurjani and aqili

astronomers have made predictions based on the study of astrological signs as well as movement of planets and stars and their influence on earth, and have argued it according to astronomy. this science was initially the exclusive domain of astronomers, but gradually expanded to the field of medicine and treating the patients. the subjects related to the well-known astrological signs (aries, taurus, gemini, cancer, leo, virgo, libra, scorpio, sagittarius, capricorn, aquarius, and pisces) in the zodiac and planets (saturn, jupiter, mars, sun, venus, mercury, and moon) in the solar system have a special effect according to persian medicine. the most important applications included recognizing the suitable moment for medical affairs, including determining the time of symptom onset in patients, composing drugs, prescribing pharmaceutical drugs, medicine consumption at the suitable moment, and finally restoring patient health. astrological concepts that are more prominent in handwritten texts of three great iranian sages, abu rayhan biruni, sayyid isma‘il jurjani, and aqili shirazi, are those related to predicting auspicious (sa’d) and infelicitous (nahs) moments for medical affairs.