مقایسه پارامترهای رنگی و اثر ضدباکتریای دو رنگزای حنا و جفت بر روی ابریشم

در این پژوهش مشخصه های رنگی و خاصیت ضد باکتریایی دو رنگزای گیاهی جفت و حنا بر روی نخ ابریشم مقایسه و ارزیابی شد. این رنگزاها که به طور وسیعی جهت تامین رنگ طیف قرمز – قهوه ای در فرشهای دستباف استفاده می شوند، به دلیل دارا بودن متابولیت های ثانویه گیاهی در طب سنتی بسیار پرکار برد هستند. از سویی دیگر، سطح منسوجات با الیاف طبیعی از جمله فرش‌های دستباف در حضور رطوبت و حرارت، در معرض رشد و تکثیر باکتری ها قرار گرفته و منجر به ایجاد مشکلاتی در دوام، زیبایی ظاهری و بهداشت کالا می‌شود. در این تحقیق علاوه‌ بر ارزیابی پارامتر های رنگی (a*, b*, l*)، قدرت رنگی (k/s)، ثبات های عمومی ابریشم رنگرزی‌شده با عصاره آبی و الکلی حنا و جفت، اثر ضد‌باکتری آن‌ها بر روی دو باکتری گرم مثبت استافیلوکوکوس‌اورئوس و گرم منفی اشرشیا‌کلی نیز مورد مقایسه قرار گرفت. رنگرزی به روش دندانه‌دهی همزمان در حضور دندانه مضاعف سولفات آلومینیوم انجام شد. ارزیابی اسپکتروفوتومتری اثبات کرد که هر دو رنگزا، با اختلاف فام اندکی، ته رنگ قرمز و زرد ایجاد کرده و عصاره اتانولی در هر دو رنگزای مورد پژوهش بیشترین قدرت رنگی را بر روی الیاف داشتد. نتایج کشت باکتری نشان داد که هر دو نوع رنگزا در مقابل باکتری های اشرشیا‌کلی و استافیلو‌ کوکوس ‌آرئوس درصد بازداری از رشد قابل قبولی نشان دادند که از این بین عصاره های اتانولی به علت وجود مقادیر بیشتر مواد موثره لاوسون و کوئرسیتین، قدرت ضدباکتریایی بالاتری را در مقابل باکتری‌ها نشان داد.

comparison of colorimetric parameters and antibacterial effect of two dyes, henna and jaft, on silk

in this research, the colorimetric characteristics and antibacterial properties of two herbal dyes, oak bark (jaft) and henna, were compared and evaluated on silk yarn. these dyes, which are widely used to provide red-brown shades in handwoven carpets, are used in traditional medicine, due to the presence of plant secondary metabolites. on the other hand, the surface of textiles with natural fibers, including handwoven carpets, in the presence of moisture and heat, is exposed to the growth and proliferation of bacteria and leads to problems in the durability, appearance and health of the goods. in this research, in addition to evaluating colorimetric parameters (a*, b*, l*), color strength (k/s), general fastness of dyed wool by aqueous and alcoholic extracts of henna and jaft, their antibacterial effect on two gram-positive staphylococcus aureus and gram-negative escherichia coli bacteria was also compared. dyeing was performed using the simultaneous mordanting method in the presence of potassium aluminum double sulfate. spectrophotometric evaluation proved that both dyes produced red and yellow tones, with a slight color difference, and the ethanolic extract had the highest color strength on the fibers in both dyes in this research. the results of antibacterial test showed that both types of dyes showed an acceptable bacteria growth inhibition percentage against escherichia coli and staphylococcus aureus bacteria, and among them, the ethanolic extracts showed a higher antibacterial power against bacteria due to the presence of higher amounts of lawson and quercetin active ingredients.