مروری بر استفاده از مواد رنگزای مصنوعی در رنگرزی الیاف ابریشم

لیف ابریشم از پیله کرم ابریشم تهیه می‌شود‌ و جزو الیاف پروتئینی طبیعی محسوب می‌گردد و دارای خواص ویژه‌ای نظیر درخشندگی، آرایش منظم ساختار، مقاومت مکانیکی بالا و زیست‌‌ سازگاری می‌باشد. با توجه به اهمیت رنگرزی الیاف ابریشم، در این پژوهش فرآیند رنگرزی ا‌بریشم توسط برخی از رنگزاهای‌‌ کاربردی نظیر، مواد رنگزای اسیدی، متال‌کمپلکس، راکتیو و بازیک و همچنین معایب و مزایای هرکدام بر روی الیاف ابریشم مورد بررسی قرار‌گرفته است. بر طبق نتایج تمام چهار گروه مواد رنگزا دارای تمایل جذبی مناسبی بر روی الیاف ابریشم می‌باشند، اما بیشترین درخشندگی به ترتیب مربوط به رنگزاهای بازیک، اسیدی و راکتیو و بالاترین ثبات شستشوی و نوری به ترتیب مربوط به رنگزاهای متال‌کمپلکس و‌ راکتیو و همچنین پایین‌ترین ثبات مربوط به‌ رنگزاهای بازیک و اسیدی به‌ استثناء رنگزای آنتراکینون است. شرایط رنگرزی رنگزاهای اسیدی، متال‌کمپلکس و بازیک معمولاً در حمام اسیدی ضعیف یا خنثی و رنگزای راکتیو در محیط قلیایی ضعیف انجام می‌گیرد.

an overview of the use of synthetic dyes in dyeing silk fibers

abstract silk is a natural protein fiber produced from silkworm. silk fibers have special properties including brightness, high mechanical properties and biocompatibility. in this study, the silk coloration using a range of synthetic textile dyes including acidic, metal-complex, reactive and basic was studied and  the pros and cons of  each class of dyes on silk fibers were discussed. these classes of textile dyes have all considerable affinity towards silk fibers. however, basic, acidic and reactive dyes have the highest brightness, and metal complex and reactive dyes have the highest washing and optical fastness. the lowest fastness properties were obtained when silk fibers were dyed with basic and acidic dyes except for the dyes based on anthraquinone derivatives. silk fibers are normally dyed with  acidic, metal complex or basic dyes in weak acidic media while they are preferably dyed with  reactive dyes under slightly alkaline conditions.