تضمّنات سیاسی – اخلاقی اقتصاد بازار آزاد و امکانات مقایسه ای – بومی آن در فلسفۀ فطرت

.اقتصاد مبتنی بر بازار آزاد در نگاه اول، چندان دلالت سیاسی و اخلاقی صریحی ندارد و چنان می‌نماید که تنها به حوزه‌ی معاش و اقتصاد محدود می‌ماند اما داعیه‌های اخلاقی و سیاسی این شیوه‌ی اقتصاد ورزی را مورد ردیابی قرار داد. تقلیل پیدا کردن انسان به موجود طالب سود و حاوی استلزام ذاتی با خودپرستی رادیکال از جمله‌ی پیش فرض‌های بنیادی نظریه‌ی بازار آزاد به شمار می‌رود. آدام اسمیت بر این باور است که بازار، پدیده‌ای خودجوش و خودسامانگر است و دستی نامرئی –در غیاب هر گونه دخالت بیرونی می‌تواند امور اقتصادی (و اجتماعی) را بسامان کند. اما وفق آموزه‌ی فطرت انسان دارای وجودی الهی است و همین شاخصه‌ی وجودی نیز او را مبدل به موجودی کمال‌جو و کمال‌گرا کرده است. انسان اقتصادی در اندیشه‌ی فطرت‌‌گرا موجودی صاحب کرامت است که اقتصاد برای او کارابزاری برای جلب رضایت الهی و قرب به اوست گواینکه اقتصاد منفک از اخلاق و جمع، برای او موجد اعتباری جامع نبوده و او اقتصاد را یکی از اقنوم‌های زیستی انسان در نظر می‌گیرد که در عین حال، مقوم اخلاق و جمع نیز خواهد بود. کارکردهای اقتصاد در نظام اقتصادی مبتنی بر بازار آزاد منبعث از لیبرالیسم با کارکردهای اقتصاد در نظام سیاسی مبتنی بر اندیشه‌ی فطرت‌گرا عمیقاً با یکدیگر متخالفند و هیچ آشتی و سازشی نمی‌توان مابین آنها برقرار کرد.

Political-moral guarantees of a free market economy and its native-comparative facilities in the philosophy of nature

A free market economy at first glance does not have a clear political and moral implication, and it seems to be limited to the area of ​​livelihood and economics. But this is the only formal case, and if you look at it, you can track the moral and political motives of this method of economics. Reducing the human being to the present requires a profit and contains inherent intrigue with radical selfrighteousness, which is one of the fundamental assumptions of the free market theory. Adam Smith, as the largest thinker in the free market, has received his moral and knowledge system mainly from Hutchison and Mandeville, and the justification for God’s lack of presence and ethics in his economic affair can be justified. Smith believes that the market is a spontaneous and selfconscious phenomenon, and the invisible handin the absence of any external interferencecan make economic (and social) affairs. The opposite of an economy based on a free market is an economically sophisticated economy based on natural teachings. According to the doctrine of nature which is expressed in Islamic philosophy, man has a divine existence, and this same existential attribute has also transformed him into a perfectionist and perfectionist being. This perfectionist sees all the appearances of the universe as an allegory of the sacred desire and uses all of them as educational grounds. An economist in the intellectualistic thought of a dignified being, the economy is for him a means of obtaining divine satisfaction and giving him the impression that a dissimilar economy of morality and collectivities is not a comprehensive credit for him, and he considers economics as one of the biological communities of mankind. At the same time, it will be a matter of ethics and accumulation. The functions of economics in a free marketbased economic system derived from liberalism, with the functions of the economy in the political system based on intellectual thought, are deeply opposed, and no reconciliation can be established between them.