آسیب‌ها و موانع تحقق مردمی‌سازی دیپلماسی فرهنگی در ایران؛ یک پژوهش کیفی

با عنایت به بیانات امام خمینی و رهبر معظم انقلاب اسلامی و نیز اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران، می‌توان نتیجه گرفت همان‌گونه که مردم ایران در عرصه‌های گوناگون این انقلاب نقشِ محوری داشته‌اند، در عرصه بین‌المللی نیز باید نقش کلیدی و موثری ایفا کنند و به تعبیر این پژوهش، «مردمی‌سازی دیپلماسی فرهنگی» صورت گیرد. مشاهده وضع موجود نشان می‌دهد که این مهم، آن‌چنان‌که باید محقق نشده است و پژوهش حاضر به‌دنبال شناخت موانع و آسیب‌های تحقق مردمی‌سازی دیپلماسی فرهنگی است. بدین منظور از روش مشاهده (مشارکتی و غیر مشارکتی)، مصاحبه نیمه ساخت‌یافته و اسنادی برای گردآوری داده‌ها، و از روش تحلیل مضمون برای تحلیل داده‌های کیفی تحقیق استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد دیپلماسی فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران، هنوز نتوانسته به سطح مردمی‌شدن دست یابد و آسیب‌ها و موانع متعددی از تحقق آن جلوگیری کرده است. این آسیب‌ها و موانع را می‌توان در سه دسته کلی «از سوی متولیان رسمی»، «از سوی بازیگران مردمی» و «از سوی عوامل بیرونی» در نظر گرفت که هر یک مجموعه‌ای از آسیب‌ها و موانع خُردتر را شامل می‌شوند.

Damages and Obstacles to the Participation of Cultural Diplomacy in Iran; A Qualitative Research

With regard to the statements of Imam Khomeini and the Supreme Leader of the Islamic Revolution, as well as the superior documents of the Islamic Republic of Iran, it can be concluded that as the Iranian people have played a pivotal role in various areas of this revolution, they must also play a key role in the international arena. According to the research, the participation of cultural diplomacy should be occurred. The current situation shows that this important issue has not been realized, as it should be. The purpose of this research was to identify the damages and obstacles to the realization of the participation of cultural diplomacy. For this purpose, the participant and nonparticipant observation method, semistructured interviews, and documents were used to collect data. In addition, the thematic analysis was used to analyze the qualitative data of the research. The results indicate that cultural diplomacy in the Islamic Republic of Iran has not yet reached the participation level and several damages and obstacles have prevented it from being realized. These damages and obstacles can be considered in three general categories including by official custodians, by popular actors, and by external factors, each containing a set of micro damages and obstacles.