تاثیر تئوری قرارداد بر حداکثر مطلوبیت شرکت در چارچوب تئوری نمایندگی (مطالعه موردی شرکت ایران تایر)

یکی از پدیده‌های منفی که منجر به تصمیم‌گیری‌های نامناسب اقتصادی توسط عوامل موجود در بازار می‌شود، نبود تقارن اطلاعات است. با توجه به اهمیت و لزوم بررسی شرایط اطلاعات نامتقارن در بازار و راهکارهای مقابله با مسائل ناشی از آن به‌خصوص در شرکت‌ها و موسسات صنعتی، مطالعه حاضر تاثیر تئوری قرارداد را به‌عنوان یکی از راهکارها در یک جامعه آماری، شرکت ایران تایر بررسی نماید. بر این اساس، هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر تئوری قرارداد بر حداکثر مطلوبیت شرکت ایران تایر، با تاکید بر رابطه نمایندگی میان شرکت ایران تایر به‌عنوان کارفرما و یکی از عرضه‌کنندگان مواد اولیه مورد نیاز در تولید لاستیک (عرضه‌کننده ماده اولیه نخ) به‌عنوان کارگزار از دیدگاه انتخاب معکوس و با استفاده از رویکرد عددی می‌باشد. این بررسی در ابتدا تاثیر تئوری قرارداد را در شرایط اطلاعات متقارن تحت عنوان مدل بهینه درجه اول به‌دست آورده و سپس در مرحله بعد این تاثیر را با وجود اطلاعات نامتقارن و به‌صورت مدل بهینه درجه دوم مورد سنجش قرار می‌دهد و در پایان نتایج حاصل از هر دو مدل مورد مقایسه قرار می‌گیرد. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که اگرچه وجود شرایط اطلاعات نامتقارن منجر به کاهش سطح حداکثر مطلوبیت تولیدکننده تایر می‌گردد، اما وجود نظریه قرارداد باعث می‌شود کاهش سطح مطلوبیت و عدم کارایی حاصل از آن محسوس نباشد؛ بنابراین به شرکت‌ها و موسسات صنعتی پیشنهاد می‌گردد به تئوری قرارداد و اهمیت بستن قراردادهای شفاف به‌عنوان راهکاری برای کاهش مشکلات و مسائل ناشی از اطلاعات نامتقارن و همچنین عدم کارایی حاصل از آن توجه بیش از پیش داشته باشند.

The effect of contract theory on companies' utility in framework of agent theory(Iran Tire Company Case Study)

One of the negative phenomena that lead to the inappropriate decisions of economic agents in the market is asymmetric information. Therefore, Due to the importance of this subject and problems arising from it especially in companies and industrial organizations, in this paper, we make and solve numerical models of the raw material supply problems (an example of the adverse selection problems), and analyzing contract theory as a solution. We consider two supplier types (efficient and inefficient). We develop the firstbest models, where the maker knows the supplier's type and secondbest model, where the maker does not know the supplier's type. The results show that firstly a contract between raw material suppliers and Iran Tire company minimize the inefficiency resulted from asymmetric information and secondly Iran tire company second best utility level is lower than the first best one.