تحلیل مقایسه‌ای کارایی انرژی صنایع بزرگ استان‌های ایران با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده‌ها در دوره‌ی 1390-1387

دو شاخص شناخته‌شده راجع به اینکه نهاده های انرژی چگونه مصرف می‌شوند وجود دارد: یکی شدت انرژی که میزان مصرف انرژی برای تولید یک واحد محصول را اندازه می ‌گیرد و دیگری کارایی انرژی (بهره‌وری انرژی)، که نسبت تولید ناخالص داخلی به انرژی مصرفی را اندازه می‌گیرد. اما این دو شاخص انرژی را به عنوان تنها نهاده در نظر می­گیرند. در مقابل، شاخص tfee علاوه بر انرژی سایر نهاده‌های کلیدی تولیدمثل نیروی کار و سرمایه را نیز در محاسبه­ی کارایی انرژی لحاظ می‌کند. در این مطالعه کارایی انرژی صنایع بزرگ استان­های ایران در دوره 13901387 با استفاده از شاخص کارایی کل عامل انرژی (tfee) در چارچوب کلیه­ی عوامل تولید و بر پایه­ی روش تحلیل فراگیر داده­ها محاسبه‌شده است. نتایج نشان می‌دهد که میانگین کارایی انرژی کل صنایع بزرگ استان‌های ایران در دوره‌ی موردنظر تقریباً 4/0 می‌باشد و بیشترین میزان متوسط کارایی انرژی به ترتیب مربوط به استان‌های هرمزگان، تهران، بوشهر، آذربایجان و کرمان و کمترین آن نیز مربوط به خراسان شمالی، چهارمحال بختیاری، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و لرستان می‌باشد. همچنین برآوردها در دوره­ی مورد نظر نشان می‌دهد که متوسط کارایی انرژی استان‌ها تا سال 1389 در حال کاهش و پس از آن یعنی در سال 1390 با اصلاح قیمت حامل‌های انرژی افزایش‌یافته است.

Comparative analysis of the energy efficiency of Iran province's large industries using data envelopment analysis in the period 2008-2011

There are two wellknown indicators used to study how energy inputs are efficiently used: One is energy intensity which measures the amount of energy consumption for every economic output produced in the economy, and the other is energy efficiency (or energy productivity) defined as economic output divided by energy input. These two indices only take energy into account as a single input to produce GDP output. In contrast, totalfactor energy efficiency index (TFEEI) incorporates other key inputs such as capital and labor as multiple inputs so as to produce economic output. This article estimates TFEEI of Iranian provinces large industries using totalfactor frameworks based on data envelopment analysis (DEA) in the period 13871390. Results indicate that Total average of TFEE in The Iranian provinces large industries is 0.4 percent. Furthermore Hormozgan, Tehran, Bushehr, Azerbayjan Sharghi and Kerman provinces have the greatest value of TFEE, while the lowest value of TFEE index considered in Khorasan Shomali, Chaharmohal Bakhtiari, Sistan and Baluchestan, Khorasan Jonubi and Lorestan provinces. Also, according to the computation results, the average of TFEE in large industries in Iran decreased during 13871389 and due to recent plan subsidies and energy price reform improved in 1390.