بررسی عوامل موثر بر تخریب محیط‌زیست با استفاده از شاخص‌ آلودگی آب: مطالعه موردی ایران

توجه به رابطه بین تجارت آزاد، توسعه اقتصادی و تخریب محیط‌زیست از جنبه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی حایز اهمیت است. این مقاله رابطه بلندمدت بین رشد اقتصادی، آزادسازی تجاری و تخریب محیط‌زیست را همراه با دیگر عوامل اقتصادی، ازجمله صنعتی شدن و مصرف کود، با توجه به آخرین اطلاعات در دسترس در دوره زمانی 1980-2005 برای کشور ایران ارزیابی نموده است. مطالعات انجام شده در کشور، تاکنون عمدتاً آلودگی هوا را به عنوان شاخص تخریب محیط‌زیست در نظر گرفته‌اند. این مطالعه با توجه به اهمیت آلودگی آب و ارتباط نزدیک آن با عوامل اقتصادی و تجاری، مصرف بیوشیمیایی اکسیژن در آب (bod) را به عنوان شاخصی از این نوع آلودگی در نظر گرفته و تاثیر عوامل فوق را بر روی آن ارزیابی نموده است. همچنین در این مطالعه از روش خودرگرسیون برداری (var) برای برآورد مدل‌ پژوهش استفاده گردیده و رابطه هم جمعی بین متغیرها از روش یوهانسن - جوسیلیوس استخراج شده است. نتایج نشان می‌دهد که در بلندمدت، رشد اقتصادی و فعالیت‌های کشاورزی و صنعتی بر انتشار آلودگی آب تاًثیر مستقیم دارند، درحالی که آزادسازی تجاری با آن رابطه عکس دارد. از این رو ضروری است که با الـزام صنایع و واحـدهای تولیدی به تصفیه پسـاب خروجی خود و همچنین به کارگیری تکنولوژی و روش‌های نوین در بخش کشاورزی و محدود نمودن مصرف کودهای شیمیایی، در جهت کاهش انتشار آلودگی آب، اقدامات اساسی صورت پذیرد.