بررسی آثار برنامه‌های محرک مالی بر رشد اقتصادی در ایران با استفاده از مدل TVAR

هدف اصلی این مقاله بررسی آثار برنامه‌های محرک مالی به‌صورت افزایش مخارج دولت و کاهش مالیات بر رشد اقتصادی در ایران است. برای این منظور در ابتدا شکاف تولید به‌عنوان متغیر انتقال بین رژیم‌ها تعریف و با استفاده از روش فیلتر هادریک- پرسکات برآورد و پایایی آن براساس نتایج آزمون دیکی- فولر تعمیم‌یافته تایید شده است. سپس با به‌کارگیری آزمون تی سی (1998) و داده‌های سال‌های 1338 الی 1391، ضمن بررسی غیرخطی بودن (آستانه‌ای بودن) آثار برنامه‌های مذکور و تایید آن، ارزش آستانه متغیر انتقال نیز به‌طور درونزا برآورد شده است. بدین ترتیب، براساس ارزش آستانه 00149/0- برای متغیر انتقال، دو رژیم شامل رژیم بالا (شکاف تولیدی بیشتر از 00149/0-) و رژیم پایین (شکاف تولیدی کمتر از 00149/0-) در نظر گرفته شده‌اند. در نهایت، برای بررسی کارآیی برنامه‌های محرک مالی، الگوی خودرگرسیون برداری آستانه‌ای- با فرض امکان جابجایی بین دو رژیم و برابری واریانس جملات اختلال در دو رژیم- با استفاده از نرم‌افزار r برآورد و توابع عکس‌العمل آنی تعمیم‌یافته استخراج شده است. نتایج بیانگر آن است که در دو رژیم بالا و پایین ضریب فزاینده افزایش مخارج دولت و کاهش درآمدهای مالیاتی مثبت است. لیکن، ضریب فزاینده افزایش مخارج دولت در رژیم پایین بیشتر از رژیم بالا و ضریب فزاینده کاهش درآمدهای مالیاتی در رژیم بالا بیشتر از رژیم پایین است. بر این اساس، ضرایب فزاینده برنامه‌های محرک مالی در ایران به تغییر رژیم براساس متغیر شکاف تولید وابسته است.