پیری جمعیت و تهدید بیماری هزینه‌ای بامول در بخش سلامت ایران

پیری جمعیت در سال‌‌های اخیر نگرانی‌هایی را در میان سیاست‌گذاران حوزه‌های مختلف به دنبال داشته است. این درحالی است که سهم هزینه‌های سلامت در تولید ناخالص داخلی کشورهای مختلف جهان نیز پیوسته در حال افزایش بوده است. برخی از نظریه‌های اقتصادی، رشد اندک بهره‌وری در بخش‌ سلامت را دلیلی بر افزایش سهم آن بخش در اقتصاد می‌دانند. مطالعه حاضر به بررسی صحت این موضوع در بخش سلامت ایران پرداخته است. در این راستا از مبانی نظری مربوط به رشد نامتوازن استفاده شده و در کنار بررسی صحت این نظریه، نقش افزایش درآمد سرانه و افزایش سطح قیمت‌ها در بخش سلامت نیز بر رشد سهم هزینه‌های سلامت در تولید ناخالص داخلی مورد توجه قرار گرفته است. نتایج به دست آمده از داده‌های مربوط به سال‌های 1360 تا 1389 نشان می‌دهد که رشد دستمزد به اندازه بیش از رشد بهره‌وری نیروی کار، تاثیر معنا‌داری بر رشد سهم هزینه‌های سلامت در اقتصاد ایران داشته است و به عبارت دیگر وجود رشد نامتوازن در این بخش را نمی‌توان رد کرد. علاوه بر این موضوع، رشد درآمد سرانه و افزایش سطح قیمت‌ها در بخش سلامت نیز در رشد سهم هزینه‌های سلامت در تولید ناخالص داخلی تاثیر معنا‌داری داشته است. با توجه به رشد نامتوازن و پیش‌بینی رشد بیشتر هزینه‌های سلامت در ایران با توجه به افزایش تعداد افراد کهنسال، ادامه روند کنونی را می‌توان یکی از تهدیدات بخش سلامت ایران در دهه آینده دانست. مهمترین راهکار برای پیشگیری از آثار منفی رشد نامتوازن، افزایش بهره‌وری در بخش سلامت خواهد بود.