بررسی رابطه دوسویه دستمزد و بهره‌وری در صنایع کارخانه ای ایران

در پژوهش حاضر سعی گردیده رابطه ی میان دو متغیر دستمزد و بهره‌وری با به‌کارگیری داده-های تابلویی بنگاه های 50 نفر و بیشتر در صنایع کارخانه‌ای ایران طی سال‌های 1373 الی 1386 و با استفاده از آزمون های تودرتوی هورلین- وِنِت مورد سنجش قرار گیرد. آزمون مذکور به عنوان آزمون بسط یافته علیت گرنجر برای داده‌های تابلویی همگن با ضرایب ثابت قابل کاربرد بوده و با توجه به محدودیت‌های موجود در آمارها، در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است.نتایج به‌دست آمده نشانگر تایید عدم علیت همگن از بهره‌وری به دستمزد و رد آن از دستمزد به بهره‌وری در اغلب صنایع ایران بوده است. به عبارت دیگر، در صنایع ایران تغییرات متغیر بهره‌وری اثر معناداری بر دستمزد نداشته (رد نظریات کلاسیک) در حالی‌که تغییرات دستمزد بر بهره‌وری معنادار بوده (تایید نظریات دستمزد کارایی) هرچند اثرات مذکور از صنعتی به صنعت دیگر متغیر می‌باشد. در این میان در دو صنعت فلزات اساسی و وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم‌تریلر نه‌تنها علیت بهره‌وری بر دستمزد همانند سایر صنایع رد گردیده بلکه علیت بهره‌وری بر دستمزد نیز در این صنایع مورد تایید واقع نشده و از‌ این‌رو هیچ علیت معناداری در این صنایع میان متغیرهای فوق‌الذکر مشاهده نگردید.