برآورد ارزش اقتصادی نهادۀ انرژی برق در صنایع انرژی‌ بر ایران

انرژی برق یکی از مهم‌ترین نهاده‌های تولید در صنایع مختلف و به‌خصوص صنایع انرژی‌بر است. در ایران این نهاده به‌عنوان مشوق فعالیت‌های صنعتی، پایین‌تر از قیمت تمام‌شده به صنایع تحویل می‌شود؛ این نوع قیمت‌گذاری ازطرفی موجب سودآوری صنایع انرژی‌بر و ازطرف دیگر موجب کاهش رشد سرمایه‌گذاری در بخش تولید برق شده است. در این پژوهش با استفاده از داده‌های منتشر شده برای سال‌های 1382 الی 1398 شمسی صنایع کشور، صنایع انرژی‌بر مشخص شده و مدل تابلویی تابع تولید این صنایع برآورد شده است. در این مدل معنی‌داری بعضی از ضرایب مدل در سطح قابل‌قبول نمی‌باشد؛ لذا مدل تابع تولید به‌صورت سرانه و هم‌چنین پویا برآورد شده و درنتیجه معنی‌داری همۀ ضرایب تایید می‌شود. بر این‌مبنا، ارزش تولید نهایی این صنایع به ازاء واحد انرژی برق مصرفی، محاسبه‌شده و به‌عنوان ارزش اقتصادی نهادۀ انرژی برق درنظر گرفته می‌شود. طبق این نتایج در صنعت انرژی‌بر«تولید مواد شیمیایی و فرآورده‌های شیمیایی»، ارزش اقتصادی کوتاه‌مدت و بلندمدت نهادۀ انرژی برق حدود 5.6 تا 6.5 برابر متوسط بهای پرداخت‌شده برای این نهاده می‌باشد. این نسبت در صنعت «تولید سایر فرآورده‌های معدنی غیرفلزی» حدود 1.8 تا 2 و برای صنعت «تولید فلزات پایه» حدود 1.4 تا 1.7 می‌باشد. این نسبت به‌طور متوسط در کل صنعت کشور حدود 2.9 تا 3.5 می‌باشد.

economic valuation of electricity input in iranian energy-intensive industries

electric energy is one of the most significant production inputs in various industries, especially energy-intensive industries. as an incentive for industrial activity, this input is delivered to iranian industries at prices below their cost. in one sense, this type of pricing has made energy-intensive industries profitable, while on the other hand, it has reduced investment in electricity generation industries. the current study uses published data from 2003 to 2019 of the country’s industries to identify energy-intensive industrial groups. their production function estimate using dynamic, per capita panel model. on the basis of the marginal production value of these industries, the economic value of electric energy input was calculated. this study indicates that in the energy-intensive industry of “manufacture of chemicals and chemical products”, the short-term and long-term economic value of electric energy input is approximately 5.6 to 6.5 times the average price paid for it. this ratio is approximately 1.8 to 2 in the “manufacture of other non-metallic mineral products” and 1.4 to 1.7 in the “manufacture of basic metals” energy-intensive industries. the average of this ratio is about 2.9 to 3.5 for entire iranian industry ranges.