رابطۀ اقتصاد غیررسمی و سرعت گردش پول در ایران

اقتصاد غیررسمی بر بخش‌های مختلف اقتصادی ازجمله بازار پول تاثیرگذار است. یکی از متغیرهای مهم پولی سرعت گردش پول است که بر نتایج سیاست‌های پولی آثار مهمی دارد. در این مطالعه، تاثیر اندازۀ اقتصاد غیررسمی بر سرعت گردش پول در ایران با استفاده از داده‌های سالانه طی دورۀ زمانی 1369-1397 مورد پژوهش قرار گرفته است. رابطۀ بین متغیرها با استفاده از الگوی خودتوضیح با وقفه‌های توزیعی بررسی شده است. نتایج الگوی تحقیق نشان می‌دهد که هرچه حجم اقتصاد غیررسمی بزرگ‌تر باشد سرعت گردش پول نیز بیشتر است که نشان‌دهندۀ اثر مثبت کانال تقاضای پول در اقتصاد غیررسمی بر سرعت گردش پول است. سایر متغیرهای توضیحی شامل نرخ تورم، رشد اقتصادی، و تسهیلات اعطایی بانکی نیز اثر مثبت بر سرعت گردش پول را نشان می‌دهد. هم‌‌چنین، براساس نتایج تحقیق تغییرات اقتصاد غیررسمی به تغییرات نامتقارن سرعت گردش پول می‌تواند منجر شود؛ بنابراین، فعالیت‌های اقتصاد غیررسمی سرعت گردش پول و درنتیجه بازار پول و عملکرد سیاست‌های پولی را در ایران تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و مناسب است سیاست‌گذاران به نقش فعالیت‌های اقتصاد سایه و غیررسمی در نتایج سیاست‌های اقتصادی توجه کنند. باتوجه به نتایج این پژوهش، به‌منظور کنترل سرعت گردش پول اقداماتی شامل کنترل تورم، محدودسازی فعالیت‌های اقتصاد غیررسمی، و افزایش اعتبارات بانکی باید مدنظر قرار گیرد. باوجود رابطۀ مثبت بین سرعت گردش پول و اقتصاد غیررسمی، می‌توان بیان کرد هر سیاستی که اقتصاد سایه را محدود می‌کند سرعت گردش پول را کاهش می‌دهد و اثرگذاری سیاست پولی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

the relationship between the informal economy and the velocity of money in iran

the informal economy affects various economic sector, including the monetary sector. the velocity of money is one of the important monetary variables that have important effects on the results of monetary policies. in this study, the effect of the size of the informal economy on the velocity of money in iran has been investigated using annual data during the period of 1990-2018. using the auto-regressive distributed lag (ardl) model, the relationship between the variables has been investigated. the results of the research model show that the larger the size of the informal economy, the faster the velocity of money, which indicates the positive effect of the money demand channel in the shadow economy on the velocity of money. additionally, other explanatory variables including inflation rate, economic growth, and bank lending also show a positive effect on the velocity of money. moreover, the results show that changes in the informal economy can lead to asymmetric changes in the velocity of money. therefore, the activities of the informal economy affect the velocity of money, the money market, and the performance of monetary policies in iran. it is crucial for policy makers to consider the role of informal and shadow economy activities in assessing the consequences of economic policies. based on the research fundings, measures including inflation control, limiting informal economy activities, and increasing bank credits should be taken into account in order to control the velocity of money. given the positive relationship between the velocity of money and the informal economy, it can be said that any policy that limits the shadow economy reduces the velocity of money and affects the effectiveness of monetary policy.