برآورد میزان پرداخت جبرانی در نتیجۀ تغییر قیمت انرژی در حوزۀ مصرف‌کنندگان آب شرب شهری

گسترش شهرنشینی، نیازهای متنوع و متعددی را به‌وجود آورده که تامین آب آشامیدنی از مهم‌ترین آن‌ها است؛ بنابراین ضرورت شناخت مقدار تقاضای آب و عوامل تاثیرگذار بر آن اهمیت دارد. در این‌میان، تاثیر کاهش یارانه‌‌های پرداختی به آب شرب از حساسیت‌‌های زیادی برخوردار است؛ چرا که افزایش قیمت آن، منجر به تغییرات رفاهی مصرف‌کنندگان شهری خواهد شد. جمعیت شهرستان ری به‌عنوان یکی از شهرستان‌های استان تهران در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است. تنها منبع تامین آب شرب در شهرستان ری، آب زیرزمینی می‌باشد. از آنجا که سطح سفرۀ آب زیرزمینی در دشت ری کاهش محسوسی داشته است، در نتیجه بررسی تابع تقاضای آب شرب شهری در این منطقه و عوامل اثرگذار بر آن اهمیت بالایی دارد؛ بنابراین در این پژوهش با استفاده از داده‌های سری زمانی 1397-1381 و تابع مطلوبیت استون‌گری تابع تقاضای آب شهری در شهرستان ری تخمین و کشش قیمتی تقاضا و کشش درآمدی محاسبه شده است؛ همچنین با کمک معیار تغییرات جبرانی، میزان درآمدی که باید به خانوارهای شهرستان ری به‌منظور حفظ درسطح رفاه اولیه پرداخت شود به‌دست آورده شده است. نتایج نشان می‌دهد که آب در منطقۀ مورد مطالعه کالای کم کشش و ضروری بوده و میزان پرداخت جبرانی آن در سال اجرای هدفمندی یارانۀ 1389، معادل 179225/73 ریال و در سال 1397 معادل 1541430 ریال برای هر خانوار در شهرستان ری برآورد می‌شود. درنتیجۀ افزایش قیمت آب موجب کاهش محسوس رفاه مصرف‌کنند‌گان شهری شده و پرداخت جبرانی برای این‌منظور بایستی در دستور کار قرار گیرد.

estimating the amount of compensatory payment as a result of changes in energy prices in the field of urban drinking water consumers

the expansion of urbanization has created a variety of needs, the most important of which is the supply of drinking water. therefore, it is important to know the amount of water demand and the factors affecting it. meanwhile, the impact of reduced subsidies on drinking water is very sensitive. because, increasing its price, will lead to changes the welfare of urban consumers. rey city is one of the cities of tehran province that the urban population in this city has increased significantly in recent years, and on the other hand, the only source of drinking water is groundwater in this city and since the level of groundwater aquifer in the rey plain has decreased significantly, so it is important to study the function of water demand in this area and the factors affecting it. due to the necessity of research, this paper estimates the water demand function of rey city using the time series data of 2002-2019 and the stone-geary utility function. the amount of income that must be paid to the households of rey city in order to stay at the initial welfare level is obtained with using the compensated variation index and the price elasticity of demand and the elasticity of income. the results show that water in the study area was a low elasticity and essential commodity and the amount of compensatory payment in the year of the implementation of the targeted subsidies law is equal to 179225/73 rials and in 2019 is equal to 1541430/02 rials. as a result, the increase in water prices has significantly reduced the welfare of urban consumers, and compensation for this purpose should be on the agenda.