ارزیابی تبعات اقتصادی-اجتماعی بیماری کرونا در ایران از منظر اقتصاد رفتاری

اقتصاد رفتاری یک روش تحلیل اقتصادی است که از بینش روان‌شناختی برای توضیح و تحلیل تصمیم‌گیری‌های اقتصادی استفاده می‌کند. در تحقیقات انجام‌شده تاکنون بیشتر به جنبه‌های اقتصادی بحران کرونا پرداخته شده و ابعاد اجتماعی آن کمتر موردتوجه قرار گرفته است و تحلیل آن از منظر اقتصاد رفتاری مغفول مانده است. در مطالعه حاضر به بررسی مهم‌ترین سوگیری‌های رفتاری افراد در دوران پاندمی کرونا پرداخته شده است. به‌منظور بررسی تبعات اجتماعی پاندمی کرونا و برآورد ارتباط متغیرهای اقتصادی و جمعیت‌شناختی با تئوری‌های اقتصاد رفتاری از روش آزمون انتخاب و مدل لاجیت مختلط استفاده شد و با برآورد مدل لاجیت مختلط با اثرات متقابل، حالات گسترده ای از روابط حاصل ضربی بین ویژگی های شخصیتی و صفات مختص آلترناتیوها مورد آزمون قرار گرفت و سرانجام متغیرهای سن، تعداد فرزندان، سطح درآمد و داشتن آگاهی از تبعات بیماری کرونا دارای تاثیر معنی دار و قدرت توضیح دهندگی شناخته شدند. به‌عنوان نمونه، مشاهده گردید که افراد مسن تر تمایل کمتری برای پرداخت بیشتر جهت کاهش تبعات بیماری کرونا دارند و یا داشتن تعداد فرزند بیشتر رابطه منفی و معنی داری با انتخاب و پرداخت اضافی افراد برای کاهش تبعات این بیماری دارد که می‌تواند به‌دلیل پایین بودن درآمد سرانه در خانوارهای پرجمعیت باشد. ازمنظر اقتصاد رفتاری نیز نتایج برآوردها به نوعی «(اثر) رفتار دسته جمعی و تاثیر اجتماعی» و «اثر اکتشافی» را در رفتار مردم تایید می‌نمایند که به‌ترتیب حکایت از ارجحیت ابعاد اقتصادی نسبت به ابعاد اجتماعی بیماری و اهمیت دادن شدید مردم به مشکلات خانوادگی ناشی از بروز بیماری دارد و در پایان نیز توصیه‌های سیاستی ارائه گردیده است. اجمالاً این‌که هرچه ساختار انتشار و دسترسی به اطلاعات کامل‌تر و آگاهی بخشی به جامعه به‌صورت کاراتر عمل نماید تا برداشت‌های شخصی نادرست و تورش‌های رفتاری کمتر گردد مدیریت بحران ( ازجمله بیماری کرونا) تسهیل می‌گردد.

assessing the socio-economic consequences of corona in iran, from the behavioral economics perspective

behavioral economics is a method of economic analysis that uses psychological insights to explain and analyze economic decisions. in the researches done so far, more attention has been paid to the economic aspects of the current crisis and less attention has been paid to the social dimensions and the issue of behavioral economics has been neglected. in the present study, we examine the most important behavioral biases of individuals during the corona pandemic. in order to investigate the social consequences of the corona pandemic and to estimate the relationship between economic and demographic variables with behavioral economics theories, the choice experiment was selected and the mixed logit model was used and by estimating the mixed logit model with interactions a wide range of multiplicative states between personality traits and traits specific to the alternatives were tested. finally, the variables of age, number of children, income level and awareness of the consequences of corona disease were multiplied by the price with a significant effect and explanatory power. for example, it was observed that older people are less willing to pay more to reduce the consequences of corona disease or having more children has a negative and significant relationship with the selection and additional payment of people to reduce the consequences of this disease. from the perspective of behavioral economics. the result of the estimates confirms a kind of “(effect) of collective behavior and social impact” and “exploratory effect” in people’s behavior, which indicates the preference of economic dimensions over the social dimensions of the disease and the great importance of people to family problems caused by the disease, respectively.finally, policy recommendations are provided. in general, themore complete the structure of dissemination and access to information and informing the public, the more efficient it will be in reducing personal misjudgments and behavioral biases, facilitating crisis management including covid 19 disease.