بررسی آثار نوسانات نرخ ارز بر ارزش‌افزوده در زیربخش‌های اقتصاد ایران

با توجه به گسترش تجارت و وابستگی زنجیرۀ تولید در زیربخش‌های اقتصادی به تجارت بین‌الملل، نوسانات نرخ ارز می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر تجارت و به‌تبع آن بر ارزش‌افزودۀ زیربخش‌های اقتصادی داشته باشد. از این‌رو، هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطۀ بین نوسانات نرخ ارز و ارزش‌افزودۀ زیربخش‌های اقتصادی در ایران است. بدین‌منظور از داده‌های سری زمانی در دورۀ 961350 ه‍.ش. مربوط به سه بخش اصلی اقتصادی و 12زیربخش منتخب استفاده شده است. برای برآورد ضرایب، نخست نوسانات نرخ ارز با استفاده از روش  tvgarch و تکانۀ تقاضای کل با استفاده از فیلتر هدریکپرسکات استخراج و سپس ضرایب مدل با استفاده از الگوی ardl برآورد شده است. نتایج نشان می‌دهد که نوسانات نرخ ارز از یک الگوی با ضرایب متغیر در طول زمان پیروی می‌کند. نوسانات نرخ ارز رابطۀ منفی و معناداری در کوتاه‌مدت و بلندمدت بر ارزش‌افزودۀ بخش صنعت داشته است، نوسانات نرخ ارز تاثیر معناداری بر ارزش‌افزودۀ بخش خدمات نداشته و در کوتاه‌مدت و بلندمدت رابطۀ مثبت و معناداری بر ارزش‌افزودۀ بخش معدن داشته است. همچنین رابطۀ نوسانات نرخ ارز بر برخی زیربخش‌های صنعت نظیر مواد غذایی، خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها مثبت و معنادار به‌دست آمده است.

Investigation the Effects of Exchange Rate Fluctuations on the Sub-Sectors Value Added in Iran

According to the expansion of trade and the dependence of the production chain in economic subsectors on international trade, exchange rate fluctuations can have a great effect on the international trade and, consequently, on the value added of economic subsectors. Therefore, the main purpose of this study is to investigate the relationship between exchange rate fluctuations and value added of economic subsectors in Iran. For this purpose, the time series data for three main economic sectors and 12 selected subsections in the period 19712017 have been used. To estimate the coefficients, first the exchange rate fluctuations are calculated by TVGARCH method and the total demand shocks is extracted using the HedrickPrescott filter and then the ARDL model is applicated to estimate the short and long run coefficients. The results show that exchange rate fluctuations follow a model with time varying coefficients. Exchange rate fluctuations in the short and long term have a negative and significant relationship with industrial value added, exchange rate fluctuations have no significant relations with value added of the service sector, and in the short and long term have a positive and significant relationship with value added of the mining sector. Also, the relationship between exchange rate fluctuations with some industrial subsectors are not compaitable with theoretical literature, for example food and beverage industries have a positive and significant realtions with exchange rate fluctuations in short and long run. Furthermore, chemical subsector value added in short have a significant negative realtinship with exchange rate fluctuations but insignificant in long run.