بررسی اثرات همزمان شوک‌های تحریم‌های اقتصادی بر بخش‌های مولد اقتصاد ایران

اساساً آثار تحریم ها بر بخش های اقتصادی از اهمیت انکارناپذیری جهت افزایش بازدارندگی اقتصاد کشور از اثرات منفی ناشی از آن برخوردار است. از طرف دیگر، اکثر مدل های برآورد شده در این حوزه، از طریق وارد کردن متغیرهای مجازی (دامی) و با مطالعه بخشی از اقتصاد صورت پذیرفته است. لذا در این مطالعه اثرات شوک‌های تحریم‌های اقتصادی از طریق چهار شاخص: الف) شوک درآمد صادرات نفت خام، ب) شوک صادرات غیرنفتی، ج) شوک واردات مواد اولیه، کالاهای سرمایه ای و واسطه ای و د) شوک نرخ ارز بر بخش های مولد اقتصاد بررسی شد. برای این منظور داده های تحقیق طی دوره 961367 از بانک مرکزی جمهوری اسلامی گردآوری شد. همچنین، جهت تجزیه‌وتحلیل داده ها از مدل خودرگرسیون برداری ساختاری (svar) و توابع عکس العمل آنی (irf) استفاده شد. نتایج نشان داد که تحریم های اقتصادی باعث کاهش ارزش‌افزوده بخش های مولد اقتصاد می‌‌‌شود. لیکن تاثیر شاخص‌های تحریم های اقتصادی موردبررسی بر هر یک از بخش‌های اقتصادی متفاوت است. به‌طوری‌که در میان چهار شاخص موردبررسی تحریم های اقتصادی، به‌ترتیب: الف) شوک نرخ ارز، ب) شوک واردات مواد اولیه، کالاهای واسطه ای و سرمایه ای، ج) شوک صادرات غیرنفتی و د) شوک درآمد صادرات نفت، از بیشترین تاثیر منفی بر ارزش‌افزوده بخش‌های اقتصادی موردبررسی برخوردار می باشند. همچنین، در میان بخش های اقتصادی موردبررسی، به ترتیب: الف) ارزش‌افزوده بخش کشاورزی، ب) ارزش‌افزوده بخش ساختمان و ج) ارزش‌افزوده بخش صنعت و معدن، از کمترین اثرپذیری از شاخص های موردبررسی تحریم های اقتصادی برخوردار می باشند.

Studying the simultaneous effects of economic sanctions shocks on Iran’s economic sectors

Basically, quantitative specification of sanction effects on economic sectors has undeniable importance to increase the buffering of nations’ economy against their negative effects. On the other hand, majority of estimated models in this field, have carried out through the entering the dummy variables and studying part of economy. Therefore, in this research the effects of economic sanctions was studied on Iran’s productive economic sectors using 4 criteria: 1. Oil export revenues shock, 2. Nonoil export shock, 3. Importing raw materials, capital and intermediate goods shock and 4. Exchange rate shock. For this purpose research data was gathered from Central Bank of Iran during 19882017. Also, in order to data analyzing, Structural Vector AutoRegressive (SVAR) model and Impulse Response Functions (IRF) were applied. Results proved that economic sanctions reduce the value added of considered productive sectors. But effect of studied economic sanction criteria on considered productive sectors were diverse. So that between 4 studied economic sanction criteria respectively: exchange rate shock, Importing raw materials, capital and intermediate goods shock, nonoil export shock and Oil export revenues shock have the most negative effect on value added of considered sectors. In addition, value added of agriculture sector, value added of construction sector and value added of industry and mine sector, exposure with the least effect from the studied economic sanction criteria, respectively.