بررسی نقش دولت در کاهش تاخیر پروژه‌های عمرانی در چارچوب مدل‌های مشارکت عمومی خصوصی در ایران

پروژه‌های عمرانی بخش عمومی با تاخیرهای زیادی به اتمام می رسند و درعین‌حال تعداد زیادی طرح نیمه‌تمام در کشور وجود دارد. یکی از راه‌های غلبه بر این موضوع استفاده از مدل‌های مشارکت عمومیخصوصی است که در برنامه ششم توسعه در ایران موردتوجه قرار گرفته است. اما موفقیت این مدل‌ها نیازمند ایفای صحیح نقش دولت است. در این مقاله، در قالب یک الگوی نظری و تحلیلی، ریسک‌های ناشی از عدم‌تخصیص اعتبارات عمرانی بر تاخیر طرح‌های زیرساختی بررسی شده است. نتیجه مطالعه این است که در مدل‌های مشارکت عمومیخصوصی، لازم است سرمایه گذاری به‌صورت کامل توسط بخش غیردولتی صورت گیرد. آورده بخش دولتی صرفاً منوط به شروع دوره باشد که می تواند در قالب تامین زمین و یا واگذاری طرح‌های نیمه‌تمام و یا موارد مشابه باشد و منوط به تخصیص های سنواتی عمرانی نباشد. در این حالت برای دولت بهینه است که به‌جای این‌که به‌طور مشارکت مستقیم در سال‌های ساخت پروژه سرمایه گذاری و هزینه کند، از طریق دستمزد، خرید خدمات و هزینه هایی که از طریق بودجه جاری در سال‌های بعد مشارکت خواهد کرد، در سرمایه گذاری مشارکت داشته باشد و به‌جای سرمایه گذاری در زیرساخت ها، به‌عنوان خریدار خدمت عمل کند. بدین ترتیب بودجه و اعتبار موردنیاز از بخش عمرانی (تملک دارایی های سرمایه ای) به بخش جاری بودجه (هزینه ای) منتقل می شود. همچنین، هزینه فرصت تاخیر در بهره‌برداری از طرح‌های زیرساختی محاسبه شده است. این چارچوب محاسباتی می تواند به‌عنوان یکی از معیارهای واگذاری و قیمت گذاری طرح‌های دولتی در قالب مدل مشارکت عمومیخصوصی مدّنظر قرار گیرد.

Investigating the Role of Government in Reducing Delays in Development projects within PublicPrivate Partnership Models in Iran

Public sector development projects are being completed with many delays, and there are still many uncompleted projects in the country. One of the ways to overcome this issue is to use publicprivate partnership models that have been considered in the Sixth Development Plan in Iran. However, the success of these models requires playing role by government properly. In this paper, in the form of a theoretical and analytical model, the risks arising from the nonallocation of capital credits to the lagged infrastructure projects are investigated. The result of the study is that in publicprivate partnership models, it is necessary to invest fully in the nongovernmental sector. Public sector is merely subject to the commencement of the period, which may be in the form of land acquisition or subdivision or similar projects, and not subject to annual construction allocations. In this case, it is optimal for the government to invest and spend, rather than directly participate in the project’s construction years, through wages, services and expenses by contributing through the annual budgets. In this way, government participates in the investment and acts as a service buyer instead of investing directly in infrastructure. As a result, the required credits are transferred from the development budget (acquisition of capital assets) to the current budget (expenditure). In addition, the opportunity cost of delays in the exploitation of infrastructure plans has been calculated. This computational framework can be considered as one of the criteria for the allocation and pricing of government projects in the form of publicprivate partnership models.