اثر آستانه‌ای پیچیدگی اقتصادی بر مصرف انرژی در ایران با استفاده از یک الگوی رگرسیون انتقال ملایم

شاخص پیچیدگی اقتصادی یکی از جدیدترین شاخص های منتشر شده جهت سنجش سطح دانش و تکنولوژی در کشورهاست. در این مقاله با استفاده از یک الگوی رگرسیون انتقال ملایم اثرپذیری مصرف انرژی از پیچیدگی اقتصادی برای اولین بار در اقتصاد ایران طی دوره زمانی 1392-1355 مورد ارزیابی قرار می گیرد. نتایج حاصل از برآورد الگو تاییدکننده وجود رابطه غیرخطی بین متغیرهای درآمد سرانه، شاخص قیمت حقیقی انرژی و پیچیدگی اقتصادی با مصرف انرژی سرانه است. همچنین پیچیدگی اقتصادی سبب یک ساختار دو رژیمی با حد آستانه 15/1 در این رابطه شده است به‌طوری‌که در رژیم اول که مربوط به سطوح پایین پیچیدگی اقتصادی است، اثر این متغیر بر مصرف انرژی مثبت بوده که می‌تواند ناشی از وجود آثار بازگشتی افزایش تکنولوژی بر مصرف انرژی باشد. در رژیم دوم که مربوط به سطوح بالاتر پیچیدگی است، رابطه موردنظر منفی بوده است؛ بنابراین در رژیم دوم بهبود سطح پیچیدگی می تواند به صرفه‌جویی در مصرف انرژی کمک نماید. از طرف دیگر کشش‌پذیری درآمدی و قیمتی انرژی در هر دو رژیم کوچک‌تر از یک بوده است اما با گذر پیچیدگی از حد آستانه کشش‌پذیری به‌ویژه نسبت به قیمت افزایش یافته است که نشان می‌دهد با افزایش تکنولوژی و سطح دانش کشور قدرت واکنش مصرف‌کنندگان انرژی به تغییرات آن بیشتر می‌شود.

The Threshold Effect of Economic Complexity on Energy Consumption in IranUsing Smooth Transition Regression Model

The economic complexity index is one of the latest published indicators to measure the level of knowledge and technology in countries. In this paper, using a smooth transition regression model, the effect of economic complexity on energy consumption is evaluated for the first time in the Iranian economy during the period 19712013. The results of the model estimation confirm the existence of a nonlinear relationship between per capita income, real energy price index, and the complexity of the economy with per capita energy consumption. Also, economic complexity leads to a tworegime structure with a threshold of 1.15. So that in the first regime, which is related to the low levels of economic complexity, the effect of this variable on energy consumption was positive, that could be due to the rebound effects of technology on energy consumption. In the second regime, which is related to higher levels of complexity, the relationship was negative. Therefore, in the second regime, improving the level of complexity can help to save energy. On the other hand, the elasticity of income and price in both regimes was less than one, but as the complexity passing the threshold, the elasticity has increased in particular with respect to price, which indicates that with the increase of technology and knowledge of the country, the power of the reaction of consumers to the price changes will increase.