مبانی نظری استرس در رویکرد اسلامی: مرور سیستماتیک مباحث پزشکی، روان‌شناختی، رفتاری و اجتماعی ‌از چشم‌انداز دین

اهداف: استرس یکی از مهم ترین عوامل موثر بر سلامت انسان است. دین و دینداری از عواملی حیاتی هستند که بر میزان استرس تاثیر می گذارند. هدف این مطالعه، بررسی سازه استرس از دیدگاه اسلام بود.اطلاعات و روش ها: در این مطالعه مروری سیستماتیک، ترکیب های مختلف کلیدواژگان پژوهش (استرس، اسلام، دین، دینداری، سلامت روان) به زبان های فارسی، انگلیسی و عربی در موتورهای جستجوی منابع علمی مانند سیمرغ، sciencedirect، google patent، magiran، pubmed، taylor and francis، sid، proquest، kolwer، ieee، springer، ebsco، google scholar، arabpsynet، irandoc، کتب تخصصی منتشره داخلی و خارجی، قرآن، المفردات الفاظ قرآن، احادیث پیشوایان دینی، وب سایت های مراجع تقلید، حوزه علمیه قم و سایر وب سایت های مرتبط دینی بررسی شدند. برای مشخص شدن سرفصل ها و افزایش اعتبار نتایج، از روش دلفی استفاده شد. نتایج براساس تحلیل محتوی استخراج شدند.یافته ها: براساس بررسی ها، تعریف استرس، معادل های استرس در ادبیات اسلامی، استرس در اسلام، عوامل ایجاد استرس از دیدگاه اسلام، علل ایجاد استرس از دیدگاه اسلام، مقابله با استرس در اسلام، شواهد پژوهشی تاثیر اسلام بر مدیریت و کنترل استرس دسته بندی و نگاشته شدند.نتیجه گیری: به نظر می رسد این پژوهش اولین نوشتار بررسی سازه استرس از دیدگاه اسلام است. مطابق جهت گیری نوین درمانگران به ادغام دین در درمان ها و گسترش رویکرد زیستی روانی اجتماعی معنوی در نظام های درمان، لازم است در آینده درمانگران مسلمان به گسترش رویکردهای مقابله با استرس مبتنی بر اسلام بپردازند. همچنین، پژوهش های مقایسه ای رویکردهای معنوی و دینی با رویکردهای غیردینی در درمان استرس گزینه های مطلوبی برای اشاعه فرهنگ دینی و اسلامی هستند.