مطالعه تطبیقی دیدگاه های ویلیام هاس با محمدعلی جمال زاده در زمینه خلقیات ایرانیان

ویلیام هاس در فصل پنجم کتاب خود iran، خلقیات ایرانیان را مورد مطالعه قرار داده است. از سوی دیگر، کتاب «خلقیات ما ایرانیان» اثر محمدعلی جمال‌زاده ازجمله آثار فارسی معتبر در موضوع خلقیات‌نویسی ایرانیان به‌شمار می-رود. مقاله حاضر، این مساله را واکاوی می‌کند که دیدگاه‌های هاس درباره خلقیات ایرانیان تا چه اندازه درست و قابل اعتماد هستند. بر این اساس، پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که دیدگاه‌های هاس درباره خلق و خوی ایرانیان تا چه حد با نظرات جمال‌زاده قابل مقایسه هستند؟ و مولفه‌های شناسایی‌شده توسط هاس، تا چه اندازه در کتاب «خلقیات ما ایرانیان» دیده می‌شوند.؟ از این جهت، روش پژوهش از نوع تطبیقی بوده که به دنبالِ یافتن وجوه تفاوت و تشابه این دیدگاه‌ها در مقوله خلقیات ایرانیان است. بر این اساس، شش شاخص از فصل پنجم کتابِ هاس استخراج گردیده و به‌عنوان مبنای مقایسه خلقیات ایرانیان از آن استفاده شده است. یافته‌های این پژوهش، نشان می‌دهد که خلقیات ایرانیان بر مبنای نظرات هاس، در بسیاری از موارد یا دیدگاه‌های جمال‌زاده، قابل انطباق است.

a comparative study of the views of william haas and mohammad ali jamalzadeh in the field of iranian’s characteristics

in the chapter v of his book iran, william haas has studied the moods of iranians. on the other hand, the book ḵolqiāt-e mā irāniān or our characters, iranians by mohammad ali jamālzādeh is considered to be one of the most important persian works on the topic of the temperaments of iranians. the present article examines the issue that haas’ views about iranians’ characteristics are reliable to a large extent. based on this, the basic question of the current research is to what extent haas’ views on iranians’ temperaments can be compared with jamālzādeh’s views. from this point of view, the research method is of a comparative type, which seeks to find the differences and similarities of these views in the category of temperaments of iranians. as such, six components have been extracted from the chapter v of haas’ book and used as a basis for comparing the temperaments of iranians. the findings of this research show that iranians’ moods based on haas’ opinions can be adapted to jamālzādeh’s views in many cases.