نقش تجارت ابریشم در مناسبات ایران و عثمانی در دوره صفوی

رقابت های شدید اقتصادی ایران و عثمانی در دوره صفوی از جمله مباحثی است که مناسبات دو سرزمین را تحت شعاع قرار داد؛ به طوری که حاکمان دو سرزمین به طور پیوسته و گسترده از سیاست های اقتصادی به عنوان اهرم فشار بر یکدیگر استفاده می‌کردند. یکی از سیاست های اقتصادی که نقش مهمی در مناسبات سیاسی و اقتصادی حکومت صفوی و عثمانی داشت، تحریم تجارت ابریشم بود. در این دوره ابریشم به عنوان یکی از مهم ترین کالاهای درآمدزا، همواره در تجارت داخلی و خارجی حکومت های صفویه و عثمانی نقش اساسی داشت. بر این اساس، پژوهش پیش رو با روش توصیفی- تحلیلی درصدد است به بررسی نقش تجارت ابریشم در مناسبات دولت صفوی و عثمانی بپردازد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که دولت های صفوی و عثمانی در تلاش بودند با استفاده از کارکردهای مختلف ابریشم و محروم کردن دشمن از منابع درآمدی آن، دولت مقابل را با فشار و محدودیت هایی به تغییر در رفتارهای سیاست خارجی و تسلیم شدن در مقابل خواسته های خود وادار کنند. از آنجایی که صنعت ابریشم مهم ترین تولیدات دو کشور بود و یکی از مهم ترین منابع درآمدزا در این دوره به شمار می رفت، تحت تاثیر این سیاست ها، از جهت تولید و فروش تحت تاثیر منفی قرار گرفت؛ به طوری که موانع غیرتعرفه ای در تجارت خارجی، روابط اقتصادی ایران و عثمانی را که از تجارت ابریشم نشات می گرفت، تضعیف کرد.

the role of silk trade in iran-ottoman relations in the safavid period

the intense economic rivalries between iran and the ottomans during the safavid period are among the issues that overshadowed the relations between the two countries. so that the rulers of the two countries continuously and extensively used economic tools as leverage on each other. one of the economic tools that played an important role in the political and economic relations of the safavid and ottoman governments was silk. during this period, silk, as one of the most important currency commodities, always played a major role in the urban economy and domestic and foreign trade of the safavid and ottoman governments. accordingly, the present study uses a descriptive-analytical method to investigate the role of silk as an economic tool in the relations between the safavid and ottoman governments. the results of the study indicate that the safavid and ottoman governments tried to use various functions of silk and deprive the enemy of its sources of income, to force the other government to change its foreign policy behaviors and to surrender. to force against their wishes.