امور مالی و مودیان مالیاتی در دوره ایلخانی

فتوحات مغولان و آغاز حکومت ایلخانی در ایران دوره‌ای از دگرگونی در بیشتر عرصه‌ها را برای ایرانیان رقم زد؛ به اینگونه که ساختار حاکم بر حکومت ایلخانی تحت تاثیر قوانین چینی-مغولی قرار گرفت. یکی از قسمت‌های مهم دیوانسالاری ایران که دستخوش تغییرات گسترده شد، امور مالی و مالیاتی بود. عدم اعتماد مغول‌ها به ایرانیان و اهمیت مسائل مالی، مغولان را مجاب می کرد که مسولیت‌های مهم و نظارتی را به ماموران خودی بدهند. بنابراین جایگاه مستوفیان ایرانی نزول کرد و خیلی از آنان به عنوان جمع کنندگان مالیات ایالات، توسط ماموران مغول تحت نظارت کامل بودند. با وسعت یافتن دایره وظایف و امور مربوط به امور مالی و مالیات گیری، کارگزاران ایرانی نقش و حضور بیشتری در تشکیلات استیفا پیدا کردند. به این ترتیب شیوه مغولان در نظام مالیاتی صورتی پیدا کرد که در آن عناصر ایرانی در کنار و تحت نفوذ عناصر ترکی مغولی قرار گرفتند. بنابراین مساله اصلی این تحقیق، شناسایی تشکیلات مالی و جایگاه مودیان مالیاتی، اختیارات، شرح وظایف و کارکرد آن در دوره مغول در ایران است. چنین به نظر می رسد که با سلطه مغول ها بر ایران و اجرای قوانین مغولی، تغییراتی در نظام مالیاتی ایران به وجود آمد و ورود عناصر و اصطلاحات مغولی در کنار نظام مالی ایرانی اسلامی در دستور کار قرار گرفت. دستاورد تحقیق نشان می‌دهد که مغول ها با اجرای اصول و قوانین مغولی در کنار دیوانسالاری ایران که تحت نفوذ خود بود، نظام دوگانه را در سازمان اداری ایران به کار بستند.

Finance and taxpayers in the patriarchal period

The Mongol conquests and the beginning of the patriarchal rule in Iran marked a period of change in most areas for the Iranians; Thus, the ruling structure of the patriarchal government was influenced by the Mongol laws. One of the most important parts of the Iranian bureaucracy that underwent extensive changes was finance . The Mongols’ distrust of the Iranians and the importance of financial matters persuaded the Mongols to delegate important oversight responsibilities to their own agents. Thus the position of the Iranian declined, and collectors of state taxes, were under thesupervision of Mongol agents. With the expansion of the scope of duties and affairs related to finance and taxation, Iranian brokers gained more roles and presence in the organization. , the Mongol style in the tax system took a form which the Iranian came under the influence of the Mongol elements. Therefore, the main issue of this research is to identify the financial organization and position of taxpayers, their powers, job descriptions and functions during the Mongol period in Iran. It seems that with the Mongol domination of Iran and the implementation of Mongolian laws, changes were made in the Iranian tax system and the introduction of Mongolian elements and terms along with the IranianIslamic financial system was on the agenda. The results of the research show that the Mongols implemented a dual system in the administrative organization of Iran by implementing the Mongol principles and laws along with the bureaucracy of Iran under their influence.