تفسیر تبصرۀ مادۀ 292 قانون مجازات اسلامی در پرتو نظرِیِۀ سوءنیت غیرمستقیم

قانون‌گذار ایرانی پس از اینکه در مادۀ 292 قانون مجازات اسلامی، سه بند را به جنایت خطای محض به‌عنوان یکی از جنایات غیرعمدی، اختصاص داده است، در تبصرۀ همان ماده بیان داشته است که در صورت علم مرتکب به تحقق نوعی جنایت، جنایت وی از خطای محض تبدیل به جنایت عمدی خواهد شد. علی رغم این که برخی از حقو ق دانان حکم تبصره را ناظر به سوءنیت احتمالی می دانند، اما دقت در منابع فقهی به عنوان منبع اصلی قانونگذار در این بحث و نیز اصول عمومی حقوق کیفری در مورد عنصر روانی جرم، نشان می دهد که حکم مقرر در تبصرۀ مادۀ 292 حکم جدیدی نبوده و همسو با برخی دیگر از مواد قانون مجازات اسلامی، همچون بند ب و ج مادۀ 290 آن قانون، برمبنای سوءنیت غیرمستقیم است. از این منظر، زمانی که مرتکب خواهان تحقق نتیجه نیست، اما می داند که رفتار او نوعاً و معمولاً منجر به تحقق نتیجه می شود، دارای سوءنیت غیرمستقیم بوده و عامد محسوب خواهد شد.

Interpretation of the Note of Article 292 of the Islamic Penal Code in the light of the theory of indirect Intention

The Iranian legislator has devoted three counts in Article 292 of the Islamic Penal Code to Khata Mahz as one of unintentional crimes, in note of the same article stated that perpetrator knowledge to realization of a crime, converts his crime redundant to a deliberate crime. Although some jurists regard the sentence as a reckless manslaughter, the accuracy of the jurisprudential sources as the primary source of legislation in this debate as well as the general principles of criminal law regarding the mens rea of the crime shows that the sentence provided for in Article 292 is not a new one and is in line with other articles of the Islamic Penal Code, such as paragraphs B and C of Article 290 based on indirect intention. From this point of view, when the perpetrator does not want to achieve the result, but knows that his or her behavior is typically and usually conducive to the outcome, he or she will have an indirect intention