بر هم خوردن تعادل اقتصادی قرارداد و پیش بینی شرط هاردشیپ در قراردادهای بین المللی

در هر قرارداد، مفاد آن، همچون قانون خصوصی طرفین ضروری است و هیچ یک از طرفین نمی تواند بدون رضایت و موافقت دیگری، مفاد آن قرارداد را تغییر دهد، حتّی قانون گذار یا دادرس حقّ تعدیل قرارداد و تغییر مفادّ آن را ندارند؛ امّا ممکن است در جریان اجرای قرارداد اتفّاقات پیش بینی نشده ای واقع گردند که لازم شود مفادّ قرارداد تغییر کند و درنتیجه با درخواست های جدید دو طرف و یا نیازهای اقتصادی ایشان تعدیل و اصلاح گردد. این موضوع در قراردادهای بین المللی بیشتر مشاهده می شود. بعضی مواقع حوادث غیرمنتظره باعث به هم خوردن تعادل و توازن اقتصادی قرارداد می شود، به طوری که اجرای کامل مفاد قرارداد باعث به دست آمدن سود کلان برای یک طرف و ورشکستگی طرف دیگر می شود. به همین علت طرفین در چنین قراردادهایی ترجیح می دهند قبلاً تکلیف این وضعیت را مشخص کنند. شرط هاردشیپ ازجمله پیش بینی هایی است که به موجب آن درصورتی که شرایط اولیّه قرارداد دگرگون شود و تعادل قرارداد دچار اختلال گردد، متعاملین می توانند خواهان مذاکره مجدّد شوند. در این تحقیق با بررسی مسائل مطرح شده پیرامون شرط هاردشیپ که با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است، این نتیجه حاصل شد که علی رغم این که اصل «لزوم قراردادها» همچنان از اعتبار بالایی برخوردار است ولی با تغییر اوضاع واحوال و به هم خوردن تعادل اقتصادی قرارداد، تحت شرایط خاصّی، فرد زیان دیده می تواند طرف مقابل را برای انجام مذاکره مجدّد دعوت نماید، در غیر این صورت باوجود شرایطی می تواند قرارداد را فسخ کند.

Economic Imbalance of Contract and Prediction of Hardship Clause in International Contracts

Terms of contract, like a private law, are binding on the contracting parties and none of the parties to a contract is allowed to alter, modify or amend the terms of contract without the consent of the other party, even though the law maker or judge can not adjust the terms or conditions of the concluded contract. However, it is possible that unpredictable events occur in the course of performing the contract in a way that require the terms of that contract to be adjusted or modified in accordance with new desire of the contracting parties or their economic needs. This situation can be observed more in international contracts. Sometimes unexpected and unpredictable events may result in economic imbalance of contract in a manner that full performance of the terms of contract may bring about windfall profit for one of the contracting parties and bankruptcy for the other party. For this reason, parties to such contracts usually prefer to regulate such a situation in advance. In this research while we studied issues around " Hardship" clause through a descriptive analytical method, and  despite the fact that contracted terms remain intact as obligatory, changes in circumstances which impact he balance of benefits support the loser to invite the other party to refresh talks. Otherwise he is allowed to make arrangement addressing cancellation under special conditions.