حقوق نوآوری؛ نظریات، ابزارها و سیاستها

نگاه حقوقی، به مساله نوآوری از آن جهت اهمیت دارد که امروزه نوآوری به عنوان کلیدواژهای مهم، یکی از عناصر اصلی دگرگونی اقتصادی به شمار میرود، بر توزیع قدرت و ثروت تاثیر میگذارد. افزون بر آن، در بسیاری از موارد، الگوهای رفتارهای اجتماعی ما را متاثر میسازد. تاثیرات حقوق بر نوآوری به گونهای است که لزوم توجه به مفهوم نوآوری را از جنبه حقوقی بیش از پیش مورد توجه و تاکید قرار میدهد. موضوع این مقاله، معرفی دو نظریه کلی حاکم بر حقوق نوآوری: نظریه لیبرالی حقوقی و نظریه شرکتی حقوق است. سپس به سیاستهای حقوقی در عرصه نوآوری میپردازیم و جریان اصلی حاکم بر سیاستگذاری در حوزه حقوق نوآوری را مورد بررسی قرار میدهیم. در نهایت، ضمن بیان انواع ابزارهای حقوقی نوآوری، به معرفی مختصر نحوه عملکرد هر کدام از آنها میپردازیم. در آخرین بخش این مقاله نیز که بعد از معرفی مالکیت فکری به عنوان ابزار حقوق نوآوری خواهد آمد، سیاستهای مالکیت فکری در حوزه نوآوری بررسی میگردد و برخی دلالتهای سیاستی این ابزار مهم در عرصه نوآوری مطرح میشود.