اسباب متعدد در مسیولیت مدنی

گاه در به وجود آمدن خسارت، دو یا چند نفر دخالت دارند که به مساله تعدد اسباب معروف است. در این حالت تلاش میشود از میان اسباب متعددی که موجب وارد شدن خسارت میشوند، آن سببی که سزاوار تحمل چنین مسولیتی است، شناسایی گردد. فقها و حقوقدانان درخصوص نحوه تقسیم مسیولیت بین اسباب، پژوهشهای ستودنی انجام دادهاند، لیکن رابطه سببیت در تعدد اسباب طولی، همچنان بسیار پیچیده و غامض باقی مانده است. تعدد اسباب، ممکن است به سه صورت مطرح باشد: طولی، عرضی و یا اجمالی. هرگاه در یک حادثه دو یا چند سبب، یکی بعد از دیگری تاثیر گذار باشد و موجب حادثه گردند، در این صورت اجتماع اسباب طولی تحقق مییابد؛ هرگاه چند نفر در ارتکاب عمل زیانبار با هم همکاری نمایند و در انجام عملیات اجرایی با هم مشارکت داشته باشند، و نتیجه هم مستند به عمل هر دو باشد اسباب عرضی خواهد بود. اما، گاه علم اجمالی به ایجاد زیان به وسیله یکی از چند سبب محصور وجود دارد، بدون اینکه سبب مزبور به طور تفصیلی معلوم و معین باشد. در این صورت اسباب طولی مطرح میشوند. در این صورت، مساله تشخیص مسیول در اجتماع اسباب است که در این گونه موارد در تعیین سبب ضامن اختلاف نظر وجود دارد و نظریههای متفاوتی ارایه شده است.