مسیولیت مدنی ناشی از آلودگی های زیست محیطی در انفال

توجه به محیط زیست و حقوق مرتبط با آن مسالهای نوظهور است، تا جایی که امروزه حقوق محیط زیست، از زمره حقوق اساسی و بنیادین بشر به حساب میآید. دغدغه حفاظت از محیط زیست، بشر را به تدوین مقررات در سطح بینالمللی واداشته است. اهمیت محیط زیست، به حدی است که هرچند معیار تقصیر، به عنوان یک ضابطه تمام عیار در مسیولیت مدنی مورد توجه حقوقدانان و قانونگذاران بوده است، اما با این حال، این امر به سمت «مسیولیت محض» سوق یافته است. نظام سنتی مسیولیت مدنی مبتنی بر تقصیر، در حوزه آلودگیهای زیست محیطی جامعیت و کارایی مطلوب را ندارد؛ زیرا بسیاری از مصادیق خسارتهای زیست محیطی با مبنای تقصیر، در اثبات با مشکلات مواجه میشود. در نظام حقوق اقتصادی اسلام، انفال به عنوان مهمترین رهیافت محیط زیست، در تصرف دولت اسلامی است. لذا بررسی مسیولیت دولت از یک سو، با عنایت به نارساییهای فنی و تکنولوژیک آن اجتنابناپذیر به نظر میرسد. از سوی دیگر، ایران به برخی از اسناد و کنوانسیونهای بینالمللی پیوسته است و با توجه به نواقص نظام مسیولیت مدنی سنتی ضروری است که قوانین و مقررات روزآمد و متناسب با تحولات بینالمللی در زمینه حفاظت و حمایت از محیط زیست با تغییر مبنای مسیولیت از تقصیر به محض تدوین شود.