بررسی مبانی فقهی وحقوقی بیمه تکافل ومقایسه آن باعقود مشابه

بیمه تکافل عبارت از توزیع مسئولیت مشترک بیمه‌گذاران از طریق تشکیل نظام صندوق مشترک و دوری از هرگونه خطر در سرمایه‌گذاری‌ها است. در این نوع بیمه، افزایش امنیت روانی افراد نسبت به سلامت جان، مال و فعالیت آنها در قبال خطر ناشی از ضرر با نوعی تعاون و همکاری اعضا به قصد تحقق خیر و صلاح عموم همراه است. به لحاظ مدیریت خطر و در عین حال رجحان ماهیت تعاون و تقویت رابطه اخوت میان افراد نسبت به رویکرد صرفاً اقتصادی و درآمدزایی با قرارداد مضاربه و مشارکت تفاوت دارد و فرق اساسی آن با روابط حقوقی هبه و ضمان در سرمایه‌گذاری است. مدیریت خطر، انتفاع طرفین، مشارکت بهینه در سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی، تقویت روحیه مسئولیت‌پذیری و افزایش امنیت ذهنی از مهم‌ترین مزایای این نوع بیمه نسبت به بیمه‌های رایج است. از دیدگاه اسلام مشروعیت این نوع بیمه با عمومات و اطلاقات «اوفوا بالعقود»، «احل الله البیع»، «تجاره عن تراض»، «المومنون عند شروطهم»، بنای عقلا و نیز اصل جواز معاوضه و در حقوق موضوعه نیز بر مبنای اصل آزادی اراده، حصری نبودن عقود و اعتبار قراردادهای نامعین رایج در عرف قابل بررسی است. این نوشتار با مطالعه توصیفیتحلیلی، ضمن بررسی مفهوم بیمه تکافل و مزایای آن، مشروعیت آن ‌را در فقه و حقوق موضوعه تحلیل و تفاوت آن ‌را با قراردادهای مشابه تبیین می‌سازد.

Ivestigating Juridical and Legal Principle of Islamic Insurance (Takaful) and Comparing it to Similar Contracts

Islamic insurance (Takaful) is distributing common responsibility of the insured via establishing mutual funds and refraining from any kinds of risk in investment. In this kind of insurance, increasing individuals’ mental safety than property and life health and their activity in comparison with danger arising from detriment is accompanied by members’ cooperation to realization of public’s interest. It is different from partnership and mudarabah contracts in terms of risk management and preminence of cooperation and reinforcing fraternity relationship among individuals than a mere economic and monetizing approach. Its main difference with legal relations of donation and liability is in investment. Risk management, parties’ usufruct, optimal partnership in investment and economic growth, reinforcing responsibility spirit and increasing mental safety are of the most important advantages of Islamic insurance than other current insurance. rom Islamic perspective, legitimacy of this insurance can be studied byconcepts of “pacta sunt servanda”, “Allah has permitted trade”, business by mutual consent, “ Almomenoon ende shorotehem (Muslims are bound to their obligations), bin aluqal (the conduct of the wise), and exchange permission principle, also based on liberty principle, nonlimitative contracts in positive law and credit of common innominate contracts in common law. Besides studying concept of Islamic Insurance (Takaful) and its advantages, this descriptiveanalytical study aims at analyzing Takaful legitimacy in jurisprudence and positive law and explains similar contracts.