ارزیابی عملکرد بانک‌های تجاری و تخصصی در ایران با تمرکز بر اثر نرخ بهره بین ‌بانکی

هدف اصلی از انجام این مقاله تجزیه‌ و تحلیل وضعیت نظام بانکی از حیث عوامل اصلی اثرگذار و به‌طور مشخص نرخ بهره بین‌بانکی بر سودآوری بانک‌های تجاری و تخصصی بوده‌است. به‌منظور انجام این مهم از روش تحلیلی توصیفی استفاده می‌شود. همچنین از روش‌های کتابخانه‌ای و از پایگاه داده‌های سازمان بورس و اوراق بهادار و بانک سری‌های زمانی بانک مرکزی ج.ا.ا به منظور جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز استفاده شده‌است. نمونه آماری این تحقیق متشکل از 17 بانک تجاری و تخصصی دولتی و خصوصی است. به‌علاوه در این مقاله به‌منظور تجزیه‌وتحلیل تحلیل داده‌ها از روش شناسی اقتصاد سنجی برآورد الگوی معادلات هم‌زمان استفاده‌شده‌است. نظر به یافته‌های تحقیق نرخ بهره بین‌بانکی اثر مستقیم و منفی بر سودآوری بانک‌های نمونه داشته و ضرایب حاصل از برآورد الگو معنی‌دار هستند. شایان ذکر است عواملی همچون اندازه بانک، شاخص تمرکز بانک و نسبت مالکانه نیز اثری معنا‌دار بر سودآوری بانک‌های تجاری و تخصصی مورد مطالعه دارند. همچنین نتایج نشان‌می‌دهد متغیرهای کلان اقتصادی همچون نرخ تورم سالانه و نرخ رشد اقتصادی تاثیر ناچیزی بر متغیرها برون‌زای الگو دارند.

assessing the performance of commercial and specialized banks in iran, focusing on the effect of interbank interest rates

the main purpose of this study was to analyze the state of the banking system in terms of the main influencing factors, specifically the interbank interest rate on the profitability of commercial and specialized banks. to do this, the research followed the descriptive-analytical method and used library methods and the databases of the securities and exchange organization and the time series bank of the central bank of the islamic republic of iran to collect the required data. the statistical sample of this research consisted of 17 commercial and specialized public and private banks.  the econometric methodology of estimating the model of simultaneous equations was used to analyze the data. according to the research findings, the interbank interest rate has a direct and negative effect, and the coefficients obtained from the model estimation are significant. it is worth mentioning that factors such as bank size, bank concentration index, and ownership ratio also significantly affect the profitability of commercial and specialized banks under study. moreover, the results showed that macroeconomic variables such as annual inflation rate and economic growth rate have a negligible effect on the exogenous variables of the model.