برآورد شاخص انتظارات تورمی مبتنی بر نظرسنجی کیفی

توانایی اندازه‌گیری دقیق انتظارات تورمی بخشی جدایی ناپذیر از سیاست پولی بانک‌های مرکزی در دنیا است. در واقع با توجه به رویکرد فعلی سیاست‌گذاری پولی که مبتنی بر هدف‌گذاری تورم است، بانک‌های مرکزی باید آینده‌نگر باشند و سیاست‌های خود را بر اساس انتظارات افراد از نرخ تورم آتی تنظیم نمایند. روش‌های مختلفی برای برآورد انتظارات تورمی وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها اندازه‌گیری انتظارات تورمی از طریق سوال مستقیم از مردم در مورد انتظاراتشان از قیمت‌ها می‌باشد. این سوالات طرح شده ممکن است به صورت کمی و یا کیفی ارائه گردند. با توجه به کمی یا کیفی بودن سوالات نظرسنجی، روش‌های مختلفی نیز برای محاسبه انتظارات تورمی مبتنی بر نظرسنجی مورد استفاده قرار می‌گیرد که بطور کلی به دو دسته روش‌های مبتنی بر نظرسنجی‌های کمی و روش‌های مبتنی بر نظرسنجی‌های کیفی تقسیم می‌شوند. در مقاله حاضر با استفاده از داده‌های حاصل از افکارسنجی انتظارات تورمی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی که به صورت فصلی از پاییز 1400 انجام می‌گیرد شاخص انتظارات تورمی مبتنی بر نظرسنجی کیفی در ایران از پاییز 1400 تا پاییز 1402 محاسبه و بررسی شده است. بدین منظور روش‌های آمار متوازن، روش احتمال و روش تابع لجستیک مورد استفاده قرار گرفت. نتایج مقایسه انتظارات تورمی محاسبه شده از روش‏های مذکور و نرخ تورم محقق شده در سه ماه بعد نشان داد که روش احتمال با توزیع یکنواخت عملکرد بهتری در پیش‌بینی نرخ تورم آتی داشته است. همچنین بررسی روند شاخص انتظارات تورمی در 9 فصل اخیر نشان داد شدت افزایش انتظارات تورمی در دوره نوسانات ارزی بسیار بیشتر از دوره حذف ارز ترجیحی بوده است. این نتایج بیان‌گر آن است که بانک مرکزی بایستی با مدیریت صحیح بازار ارز و اجازه افزایش تدریجی نرخ ارز و کاهش نوسانات آن حول نرخ ارز تعادلی تا حد توان از وقوع شوک‌های ارزی و در نتیجه افزایش قابل توجه انتظارات تورمی جلوگیری نماید.

estimation of inflation expectations index based on a qualitative survey

the ability to accurately measure inflation expectations is an integral part of the monetary policy of central banks in the world. in fact, according to the current monetary policy approach that is based on inflation targeting, central banks should be forward looking and adjust their policies based on people’s expectations of the future inflation rate. there are different methods to estimate inflation expectations, the most important of which is to measure inflation expectations by directly asking people about their expectations of prices. these proposed questions may be presented quantitatively or qualitatively. according to the quantitative or qualitative nature of survey questions, different methods are also used to calculate survey based inflation expectations, which are generally divided into two categories: methods based on quantitative surveys and methods based on qualitative surveys. in this study, using the data obtained from the opinion survey of inflation expectations of the islamic council research center, which was conducted quarterly from the fall of 1400, the index of inflation expectations based on a qualitative survey in iran from the fall of 1400 to the fall of 1402 has been calculated and analyzed. for this purpose, the methods of balanced statistics, probability method, and logistic function method were used. the results of comparing the inflation expectations calculated from the mentioned methods and the inflation rate realized in the next three months showed that the probability method with uniform distribution performed better in predicting the future inflation rate. moreover, the analysis of the trend of the inflation expectations index in the last 9 seasons showed that the intensity of the increase in inflation expectations during the period of currency fluctuations was much higher than during the period when the preferred currency was removed. these results indicate that the central bank should prevent the occurrence of currency shocks and the significant increase in inflationary expectations as much as possible by properly managing the foreign exchange market, allowing the gradual increase of the exchange rate, and reducing its fluctuations around the equilibrium exchange rate.