همبستگی ادراک تصویر بدنی و میزان فعالیت ‌بدنی در زنان و مردان با توجه به سطوح مختلف شاخص توده بدنی

مقدمه: تصویر بدنی مفهوم پیچیده‌ای است که در بردارنده عوامل بیولوژیکی، روانشناختی، درونی و عوامل اجتماعی خارجی است. پژوهش حاضر با هدف تعیین همبستگی تصویر بدنی و میزان فعالیت ‌بدنی در زنان و مردان با توجه به سطوح مختلف شاخص توده بدنی انجام شد. مواد و روش‌ ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی بوده که 264 نفر به عنوان نمونه به صورت تصادفی خوشه‌ای طبقه‌ای از مدرسین و کارکنان دانشگاه تبریز انتخاب شدند و پرسشنامه‌های اطلاعات فردی و جمعیت شناسی، تصویر بدنی رتبه بندی نیمرخ شکل (silhouette figure rating) و میزان فعالیت ‌بدنی (physical activity rate) را تکمیل کردند. در طراحی مقیاس رتبه بندی نیمرخ شکل، روایی همزمان آن با شاخص توده بدنی 71/0 و پایایی به روش آزمون مجدد 78/0 گزارش شده است. در این پژوهش نیز روایی همزمان آن با شاخص توده بدنی 70/0 به دست آمد. داده‌ها با استفاده از spss نسخه 18 تحلیل شد. یافته‌ها: 3/33 درصد زنان و 8/48 درصد مردانی که دارای وزن طبیعی بودند، ادراک صحیحی از تصویر بدنی خود داشتند. همچنین یافته‌ها نشان داد که تصویر بدنی 63 درصد و 49 درصد واریانس شاخص توده بدنی را به ترتیب در زنان و مردان تبیین می‌کند. نتایج نشان داد که بین شاخص توده بدنی و تصویر بدنی در زنان (آزمون قطعی فیشر=84/58 و 0001/0 > p) و مردان (آزمون قطعی فیشر=18/74 و 0001/0 > p) همبستگی معناداری وجود دارد. تابع تشخیص به دست آمده در این پژوهش 8/59 درصد افراد (158 نفر از 264 نفر) را به درستی دسته بندی کرده بود. نتیجه‌گیری: افراد چاق بیشترین و افراد با وزن طبیعی کمترین درک صحیح را از شکل بدنی خود دارند، به طوری که تقریباً نیمی از افراد با وزن طبیعی خود را کمتر و یا بیشتر از وضعیت واقعی درک می‌کنند. انجام پژوهش‌ هایی با سایر روش‌های سنجش تصویربدنی، میزان فعالیت بدنی و چربی بدنی در گروه‌های سنی مختلف پیشنهاد می شود.