مقایسه اثربخشی «نمایش‌درمانی» با «روایت درمانی» بر اضطراب جدایی و خشم کودکان 5 تا 10 ساله مبتلا به سوگ

مقدمه: کودکان مبتلا به سوگ ممکن است دچار نارسایی های رفتاری و هیجانی شوند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی  نمایش درمانی با روایت درمانی بر اضطراب جدایی و خشم کودکان 5 تا 10 ساله مبتلا به سوگ انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر به روش نیمه‌تجربی از نوع پیش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه کنترل همراه با پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل همه کودکان مبتلا به سوگ مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی شهر اصفهان در سال 1400 بودند. 60 کودک دختر و پسر 5 تا 10 سال مبتلا به سوگ بر اساس نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. سپس به‌ صورت تصادفی از نوع قرعه‌کشی در گروه نمایش درمانی (20 کودک)، گروه روایت درمانی (20 کودک) و گروه کنترل (20 کودک) گمارده شدند. جمع‌آوری داده‌های پژوهش با پرسشنامه جمعیت‌ شناختی، پرسشنامه اضطراب جدایی (separation anxiety questionnaire)  و پرسشنامه خشم (anger questionnaire)  انجام گرفت. روایی محتوا به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ انجام شد. سپس  2 گروه‌ مداخله، 10 جلسه 75 دقیقه‌ای (هفته‌ای 1 جلسه) تحت درمان قرار گرفتند. همچنین، محتوای آموزشی آفلاین پس از انجام پژوهش به گروه کنترل ارائه شد. پس از اتمام مداخله، پس‌آزمون و به فاصله 3 ماه بعد پیگیری انجام شد. پرسشنامه های هر 3 مرحله توسط والدین در قید حیات و یا قیم کودکان مبتلا به سوگ تکمیل شد. داده‌ها در نرم‌افزار اس پی اس اس نسخه 27 تحلیل شد. یافته ها: بین گروه های نمایش درمانی و روایت درمانی با گروه کنترل در 2 متغیر اضطراب جدایی و خشم، در مرحله پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معناداری وجود داشت. بنابراین، مداخله ها در کاهش اضطراب جدایی و خشم کودکان مبتلا به سوگ اثربخش بودند (p<0/05). مقایسه گروه ها نشان داد 2 روش نمایش‌درمانی و روایت درمانی بر اضطراب-جدایی و خشم تاثیر معناداری دارد (p<0/05). نتیجه گیری: نمایش‌درمانی و روایت درمانی باعث کاهش اضطراب جدایی و خشم کودکان مبتلا به سوگ شد، اما نمایش درمانی اثربخش تر بود. بنابراین، مشاوران و درمانگران می توانند از مداخله های فوق برای کمک به کاهش اضطراب جدایی و خشم کودکان مبتلا به سوگ استفاده نمایند. 

comparing the effectiveness of drama therapy with narrative therapy on separation anxiety and anger in 5-10-year-old bereaved children

introduction: bereaved children may experience behavioral and emotional deficits. the present study was conducted with the aim of comparing the effectiveness of drama therapy with narrative therapy on separation anxiety and anger in 5-10-year-old bereaved children.methods: the current research method was of a semi-experimental type of pre-test, post-test with control and follow-up groups. the statistical population of the present study included all bereaved children referred to counseling centers and psychological services in isfahan city in 2020. 60 boys and girls aged 5 to 10 with bereavement were selected based on purposeful sampling method. then, they were randomly assigned to the drama therapy group (20 children), narrative therapy group (20 children) and the control group (20 children) by lottery. research data collection was done with demographic questionnaires, separation anxiety questionnaire” and “anger questionnaire”. content validity was done by qualitative method and reliability by internal consistency method by calculating cronbach’s alpha coefficient. then, 2 intervention groups were treated with 10 sessions of 75 minutes (1 session per week).  also, offline educational content was presented to the control group after conducting the research. after the completion of the intervention, a post-test and follow-up was conducted 3 months later. questionnaires of all three stages were completed by living parents or guardians or nurses of bereaved children. data were analyzed in spss. 27.results: there was a significant difference between the experimental and control groups in the 2 variables of separation anxiety and anger in the post-test and follow-up stages. therefore, the interventions were effective in reducing separation anxiety and anger in bereaved children (p<0.05). the comparison of groups showed that 2 methods drama therapy and narrative therapy have a significant effect on separation anxiety and anger (p<0.05).conclusions: drama therapy and narrative therapy reduced separation anxiety and anger in bereaved children. but drama therapy was more effective. therefore, counselors and therapists can use the above interventions to help reduce separation anxiety and anger in bereaved children.