ارائه‌ الگوی توسعه‌ مشارکت ورزشی در اوقات فراغت جانبازان و معلولین دارای نقص حسی (معلولین شنوایی و بینایی) و نقص جسمی و حرکتی (داشتن مشکل در حرکت و وضعیت جسمی) با رویکرد نظریه زمینه ای

مقدمه: جانبازان و معلولان از جمله افرادی هستند که می‌توانند با انجام فعالیت‌های ورزشی از اوقات فراغت خود به شکل بهتری بهره ببرند. هدف از پژوهش حاضر، ارائه‌ الگوی توسعه‌ مشارکت ورزشی در اوقات فراغت جانبازان و معلولین دارای نقص حسی (معلولین شنوایی و بینایی) و نقص جسمی و حرکتی (داشتن مشکل در حرکت و وضعیت جسمی) با رویکرد نظریه زمینه ای ایران بود. روش کار: پژوهش کیفی حاضر، با  رویکرد نظریه زمینه ی انجام شد. جامعه پژوهش، شامل از روانشناسان، کارشناسان ورزشی، افراد دارای سمت سازمانی  در سازمان های ورزشی در سراسر کشور، مربیان ورزشی در باشگاه های ورزشی سراسر کشور و مدرسین دانشگاه در رشته مدیریت ورزشی از سراسر کشور در سال 1401 بودند. تعداد نمونه با استفاده از اصل اشباع نظری 18 تن بود که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند به روش گلوله برفی انتخاب شدند. جمع آوری داده ها با مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام گرفت. برای سنجش روایی یافته ها از 4 معیار، شامل اعتبارپذیری، تعمیم پذیری، اطمینان پذیری و تاییدپذیری و برای سنجش پایایی مصاحبه ها از روش بازآزمون و روش توافق درون موضوعی استفاده شد. در نهایت، تجزیه و تحلیل داده ها، با روش کدگذاری و با استفاده از نرم افزار مکس کیو دی ای نسخه12 انجام شد.  یافته ها: شرایط علی شامل (عوامل فرهنگی- اجتماعی، عوامل اقتصادی، عوامل سیاسی، عوامل فناوری- محیطی)، زمینه (توسعه منابع اقتصادی، توسعه زیرساخت های سخت افزاری، تولید برنامه های ورزشی)، پدیده (ارتقا روند توسعه ورزش)، شرایط مداخله گر (ارتقا سرمایه های اجتماعی، ارتقا سرمایه های روانشناختی)، راهبردها (استعدادپروری، توانمندسازی ذهن و روان، توانمندسازی جسمی) و پیامدها (همبستگی اجتماعی، مشارکت اجتماعی، کارکردهای ملی و بین المللی، بهبود کیفیت زندگی) می باشد.نتیجه گیری: وجود 6 کد انتخابی مولفه های شرایط علی، زمینه، پدیده، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها و 17 کد محوری و 49 کد باز شناسایی شد. به دست اندرکاران و برنامه ریزان ورزشی پیشنهاد می شود با نهادینه کردن ورزش مشارکتی در بین جانبازان و معلولان، سلامت آن ها را به عنوان عضوی از جامعه ارتقا، دهند. 

presenting the development model of sports participation in leisure time of veterans and disabled people with sensory impairments (hearing and vision impairments) and physical and movement impairments (having problems with movement and physical condition) with a grounded theory approach

introduction: veterans and the disabled are among the people who can make better use of their free time by doing sports activities. the purpose of the present research was to present the development model of sports participation in leisure time of veterans and disabled people with sensory impairments (hearing and visual impairments) and physical and movement impairments (having problems with movement and physical condition) with a grounded theory.methods: the current qualitative research was conducted with the grounded theory approach. the research community included psychologists, sports experts, people with organizational positions in sports organizations across the country, sports coaches in sports clubs across the country, and university lecturers in the field of sports management from across the country in 2022. the number of samples using the principle of theoretical saturation was 18 people, which were selected using the snowball method. data collection was done by semi-structured interview. to measure the validity of the findings, four criteria were used, including validity, generalizability, reliability, and confirmability, and to measure the reliability of the interviews, the test-retest method and the within-subject agreement method were used. finally, data analysis was done by coding method and using max qda. 12.results: causal conditions including (social-cultural factors, economic factors, political factors, technological-environmental factors), context (development of economic resources, development of hardware infrastructure, production of sports programs), phenomenon (enhancement of the development process of sports), intervening conditions (improvement of social capital, improvement of psychological capital), strategies (talent cultivation, mental and psychological empowerment, physical empowerment) and consequences (social solidarity, social participation, national and international functions, improvement of quality of life) .conclusions: the existence of 6 selective codes of the components of causal conditions, context, phenomenon, intervening conditions, strategies and consequences, and 17 axial codes and 49 open codes were identified. sports practitioners and planners are suggested to improve their health as a member of society by institutionalizing cooperative sports among veterans and disabled people.