مقایسه اثربخشی «درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش تنش» و «روایت درمانی» بر اضطراب مرگ سالمندان

مقدمه: یکی از مسائل شایع دوره‌ سالمندی اضطراب است، و یکی از انواع اضطراب که سالمندان با آن مواجه هستند اضطراب مرگ است. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی «درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش تنش» و «روایت درمانی» بر اضطراب مرگ سالمندان بود.روش کار: روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون- پیگیری و گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش را سالمندان مراجعه کننده به مراکز بهداشت در شهر تهران در سال 1399 و 1400 تشکیل می دادند که در این مراکز دارای پرونده سلامت بودند. از میان آن ها 45 تن به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و با گمارش تصادفی در 2 گروه مداخله و 1 گروه کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه جمعیت شناختی و»مقیاس اضطراب مرگ تمپلر» (templer death anxiety scale) بود. روایی محتوای ابزار به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ اندازه گیری شد. پس از اجرای 8 جلسه «درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش تنش» و 9 جلسه «روایت درمانی» برای گروه های مداخله، داده ها در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 24 تحلیل شد.یافته ها: «درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش تنش» و «روایت درمانی» بر اضطراب مرگ در گروه های مداخله اثرگذار بود (0.043=p). اثر زمان بر اضطراب مرگ (0.001=p) نسبت به مرحله پیش آزمون اثرگذار بود. اثر متقابل زمان  گروه ها بر اضطراب مرگ (0.001=p) نسبت به گروه کنترل اثرگذار بود. در مرحله پس آزمون تفاوت میانگین اضطراب مرگ گروه «درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش تنش» و کنترل (0.05>p) و «روایت درمانی» و کنترل (0.05>p) معنادار بود، اما تفاوت «درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش تنش» و «روایت درمانی» (0.05 نتیجه گیری: «درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش تنش» و «روایت درمانی» بر اضطراب مرگ سالمندان اثربخش بودند. پیشنهاد می‌شود که در جهت کاهش اضطراب مرگ سالمندان درمان های فوق در کنار درمان های دارویی برگزار شود. 

comparing the effectiveness of “mindfulness therapy based on stress reduction” and “narrative therapy” on death anxiety in the elderly

introduction: one of the common psychological problems of old age is anxiety, and one of the types of anxiety that the elderly face is death anxiety. the purpose of the present study was to compare the effectiveness of “mindfulness therapy based on stress reduction” and “narrative therapy” on the death anxiety of the elderly.methods: the research method was semi-experimental with a pre-test-post-test-follow-up design and a control group. the statistical population of this research was made up of elderly people who referred to health centers in tehran in 2019 and 2014, who had health records in these centers. among them, 45 people were selected by convenience sampling method and randomly assigned to 2 intervention groups and 1 control group. research instruments included demographic questionnaire and templer death anxiety scale. content validity of the instrument was measured by qualitative method and reliability by internal consistency method by calculating cronbach’s alpha coefficient. after conducting 8 sessions of “mindfulness therapy based on stress reduction and 9 sessions of “narrative therapy” for the intervention groups, the data were analyzed in spss. 24.results: “mindfulness therapy based on stress reduction” and “narrative therapy” were effective on death anxiety in the intervention groups (p=0.043). the effect of time on death anxiety (p=0.001) was effective compared to the pre-test stage. the interaction effect of time*groups was effective on death anxiety (p=0.001) compared to the control group. in the post-test stage, the difference in the average death anxiety of the group “mindfulness therapy based on stress reduction” and “narrative therapy” and control (p<0.05) and “narrative therapy” and control (p<0.05) was significant, but the difference of “mindfulness therapy based on stress reduction” and “narrative therapy” and “narrative therapy” (p<0.05) was not significant.conclusions: mindfulness therapy based on stress reduction and narrative therapy were effective on death anxiety of the elderly. it is suggested that in order to reduce the death anxiety of the elderly, the above therapy should be conducted along with pharmaceutical treatments.