مقایسه تاثیردرمان پذیرش و تعهد و فراشناخت درمانی بر تاب آوری زنان تحت همودیالیز

مقدمه: یکی از مشکلات افراد تحت همودیالیز، کاهش آستانه تحمل و کاهش تاب آوری در برابر مشکلات روانشناختی  می باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین مقایسه اثربخشی درمان پذیرش و تعهد و فراشناخت درمانی بر تاب آوری زنان تحت همودیالیز انجام شد.روش کار: پژوهش حاضراز نوع نیمه تجربی با استفاده از طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با 3 ماه بعد بود. در این مطالعه تعداد 54 بیمارتحت همودیالیز مراجعه کننده به بیمارستان امام علی (ع) و شهید رجایی کرج درسال 1399، به روش نمونه گیری به صورت غیر تصادفی و دردسترس انتخاب و به روش تصادفی وبا قرعه کشی وارد مطالعه شدند. برای جمع آوری داده ها در این مطالعه از پرسشنامه جمعیت شناختی و مقیاس تاب آوری کانر – دیویدسون(connor - davidson resilience scale)  استفاده شد. روایی محتوای ابزار به مطالعات پیشین بسنده شد و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ وبه روش  آزمون- بازآزمون محاسبه شد. برای گروه درمان پذیرش و تعهد  (18 تن) ، 8 جلسه 90 دقیقه ای و  برای گروه فراشناخت درمانی (18 تن)، 8 جلسه 60 دقیقه ای، در بخش دیالیز بیمارستان برگزار شد. داده ها با نرم افزار اس پی اس اس 23 با سطح معناداری کمتر از 0/05 تحلیل شدند.یافته ها:  نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری تفاوت های معناداری بین گروه های مداخله و کنترل در مراحل پس آزمون و پیگیری نشان داد (0.001>p) اندازه اثر منابع تغییر درون گروهی و تعاملی برای متغیرتاب آوری به ترتیب 0.800و 0.775 درصد بود.نتیجه گیری: هر 2 روش درمانی بر ارتقاء تاب آوری زنان تحت همو‌دیالیز تاثیر داشته است. پیشنهاد می شود ازمداخلات درمانی به منظور افزایش تاب آوری در زنان تحت همودیالیز استفاده شود. 

comparison of the effect of acceptance and commitment therapy and metacognitive therapy on the resilience of women undergoing hemodialysis

introduction: one of the problems of people undergoing hemodialysis is the reduction of the tolerance threshold and the reduction of resilience against psychological problems. the present study was conducted with the aim of comparing the effectiveness of acceptance and commitment therapy and metacognitive therapy on the resilience of women undergoing hemodialysis.methods: the current research was semi-experimental using a pre-test, post-test and follow-up design with 3 months later. in this study, 54 hemodialysis patients referred to imam ali (as) and shahid rajaei hospital in karaj in 2019 were selected by convenience sampling method and included in the study by random and lottery method. demographic questionnaire and connor-davidson resilience scale were used to collect data. the content validity of the instrument was satisfied by previous studies, and the reliability was calculated by the internal consistency method by calculating the cronbach’s alpha coefficient and by the test-retest method. for the acceptance and commitment therapy group (18 people), 8 sessions of 90 minutes metacognitive therapy group (18 people), 8 sessions of 60 minutes, were held in the dialysis department of the hospital. data were analyzed with spss. 23 with a significance level of less than 0.05.results: the results of the multivariate covariance analysis showed significant differences between the intervention and control groups in the post-test and follow-up stages (p≤0.001). the effect size of the intra-group and interaction sources of change for the resilience variable was 0.800 and 0.775 percent, respectively. conclusions: both therapy methods have had an effect on improving the endurance of patients undergoing hemodialysis treatment. it is suggested to use therapeutic interventions to increase resilience in hemodialysis patients.