اثربخشی آموزش «واقعیت درمانی» بر اعتیاد به اینترنت و ادراک حمایت اجتماعی -خانواده در دختران نوجوان

مقدمه: اعتیاد به اینترنت و کاهش ادراک حمایت اجتماعی خانواده در میان نوجوانان موجب آسیب های اجتماعی گسترده ای در سطح جامعه می شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش واقعیت درمانی بر اعتیاد به اینترنت و ادراک حمایت اجتماعی خانواده در دختران نوجوان انجام شد.روش کار: روش پژوهش حاضر نیمه تجربی و از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل 220 تن از نوجوانان دختر متوسطه دوم در استان خراسان شمالی در شهرستان بجنورد در سال 1399بود. 30 تن به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی ساده (قرعه کشی) در یک گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند (در هر گروه 15 تن). ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، آزمون اعتیاد به اینترنت (internet addiction test) و مقیاس ادراک حمایت اجتماعی-خانواده (perceived social support – family scale) بود. روایی صوری به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. پیش از شروع مداخله ابزارهای پژوهش توسط گروه ها تکمیل شده بود. گروه مداخله به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای آموزش را دریافت کردند و گروه کنترل در لیست انتظار برای آموزش قرار گرفت. پس از اتمام مداخله و انجام پس آزمون، یک ماه بعد نیز ابزارها توسط هر 2 گروه تکمیل شد. سپس در انتهای پژوهش گروه کنترل نیز آموزش ها را دریافت کردند. تحلیل داده ها در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22 انجام شد.یافته ها: بعد از مداخله، بین گروه مداخله با گروه کنترل، در هر 2 متغیر اعتیاد به اینترنت (23.02=f  و0.001= p) و ادراک حمایت اجتماعی-خانواده  (15.01=f  و0.001= p) تفاوت معنادار وجود داشت.  با توجه به مقادیر اندازه اثر، 45 درصد تغییرات در اعتیاد به اینترنت و 0.34 درصد تغییرات در ادراک حمایت اجتماعی -خانواده ناشی از آموزش واقعیت درمانی است (0.001=p).نتیجه گیری: استفاده از آموزش واقعیت درمانی در کاهش اعتیاد به اینترنت دختران نوجوان و افزایش ادراک حمایت اجتماعی -خانواده موثر است. پیشنهاد می گردد مشاوران برای ارتقای توانمندی های فردی و کاهش اعتیاد به اینترنت و درک بیشتر حمایت خانواده در نوجوانان از آموزش فوق استفاده کنند. 

the effectiveness of reality therapy training on internet addiction and perceptions of social support -family in teenage girls

introduction: internet addiction and reduced perceptions of family social support among adolescents cause widespread social harm in the community. the aim of this study was to determine the effectiveness of reality therapy training on internet addiction and perceptions of social support -family in teenage girlsmethods: the research method was quasi-experimental and pre-test, post-test and follow-up with the control group. the statistical population of this study included 220 high school girls in north khorasan province in bojnourd in 2020. 30 people were selected by convenience sampling method and randomly (lottery) were placed in an intervention and control group (15 people in each group). research instruments included a demographic questionnaire, the “internet addiction test”, and the “perceived social support - family scale”. face validity was confirmed by qualitative method and reliability by internal consistency method by calculating cronbach’s alpha coefficient. before the intervention, research instruments were completed by the groups. the intervention group received 90 minutes of educational interventions for 8 sessions and the control group was placed on the waiting list for training. after the intervention and post-test one month later, the instruments were completed by both groups. then, at the end of the research, the control group received training. data analysis was performed in spss. 22.results: after the intervention, there was a significant difference between the intervention group and the control group in both variables of internet addiction (f= 23/02 and p =0/001) and perceiving the family social support (f=15/01 and p =0/001). according to the effect size values, 45% of the changes in internet addiction and 0.34% of the changes in the perception of social support -family are due to reality therapy training (p =0/001). conclusions: the use of reality therapy training is effective in reducing the internet addiction of teenage girls and increasing the perception of social support-family. it is recommended that counselors use the above training to improve individual abilities and reduce internet addiction and better understand family support in adolescents.