الگوی معادلات ساختاری سازگاری زوجی بر اساس تمایزیافتگی-خود و انعطاف‌پذیری شناختی با میانجی‌گری راهبردهای مقابله‌ای

مقدمه: خانواده به عنوان نهادی مهم و تامین کننده سامت فردی و اجتماعی، همواره می تواند مورد تهدید عوامل مختلفی باشد. توجه به سازگاری زوجی به عنوان عاملی تاثیرگذار در حفظ رابطه زناشویی ضروری می باشد. هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی سازگاری زوجی بر اساس تمایزیافتگی- خود و انعطاف پذیری شناختی با میانجی‌گری راهبردهای مقابله‌ای بود. روش کار: پژوهش حاضر، توصیفی - همبستگی می‌باشد. جامعه آماری شامل کارمندان متاهل اداره کل آموزش و پرورش استان قم و ادارات آموزش و پرورش پرورش ناحیه 4،3،2،1 شهر قم (حدود 600 تن) در سال 1399 بودند که 270 تن به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شد که از این میان، داده های 256 تن مورد تحلیل قرار گرفت. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، مقیاس سازگاری زوجی(dyadic adjustment scale)، سیاهه تمایزیافتگی-خود تجدیدنظر شده (differentiation of self inventory-revised)، سیاهه انعطاف پذیری شناختی(cognitive flexibility inventory)، و پرسشنامه راهبردهای مقابله‌ای(coping strategies questionnaire) بود. روایی صوری و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ بررسی شد. داده های جمع آوری شده در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22 و آموس 16 تحلیل شد. یافته‌ها: هر 2 الگوی ارائه شده در این پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار بودند. هر 2 متغیر تمایزیافتگی- خود و انعطاف‌پذیری شناختی با سازگاری زوجی همبستگی مستقیم و معناداری دارند (p<0/05) که بیشتر از همبستگی غیر مستقیم بود. از میان راهبردهای مقابله‌ای، مولفه گریز- اجتناب توانست نقش میانجی را در ارتباط بین هر 2 متغیر تمایزیافتگی- خود و انعطاف پذیری شناختی با سازگاری زوجی ایفا کند و مولفه جستجوی حمایت اجتماعی نقش میانجی را در ارتباط بین انعطاف پذیری شناختی با سازگاری زوجی ایفاء کرد. نتیجه گیری: تمایزیافتگی- خود و انعطاف پذیری شناختی همبستگی مستقیم مثبت و معناداری با سازگاری زوجی داشتند که قوی تر از همبستگی غیرمستقیم بود. 2 مولفه‌ جستجوی حمایت اجتماعی و گریز-اجتناب از راهبردهای مقابله ای نیز نقش میانجی را ایفا کردند. پیشنهاد می شود مشاوران و درمانگران زوج و خانواده در زمینه آموزش استفاده مناسب از راهبردهای مقابله ای، همچنین کمک به رشد انعطاف پذیری شناختی و تمایزیافتگی- خود مراجعان، توجه ویژه ای داشته باشند. 

model of structural equations of marital adjustment based on self- differentiation and cognitive flexibility mediated by coping strategies

introduction: the family, as an important institution and provider of individual and social health, can always be threatened by various factors. therefore, it is necessary to pay attention to marital adjustment as an effective factor in maintaining the marital relationship. the aim of this study was to provide a model of marital adjustment based on self-differentiation and cognitive flexibility mediated by coping strategies.methods: the present study is descriptive-correlational. the statistical population included married employees of the general department of education of qom province and the education departments of district 1,2,3,4 of qom city (about 600 people) in 2020, of which 270 people were selected by available sampling method, of which the data of 256 people were analyzed. research instruments included the demographic questionnaire, the “dyadic adjustment scale”, the “differentiation of self inventory” (revised), the “cognitive flexibility inventory”, and the “coping strategies questionnaire”. face validity index and reliability were evaluated by internal consistency method by calculating cronbach’s alpha coefficient. the collected data were analyzed in spss .22 and amos 16.results: both models presented in this study had a good fit. both variables of self- differentiation and cognitive flexibility have a direct and significant correlation with marital adjustment (p<0.05) which was more than indirect correlation. among coping strategies, the scape-avoidance component was able to play a mediating role in the relationship between both variables of self-differentiation and cognitive flexibility with marital adjustment and the seeking social support component played a mediating role in the relationship between cognitive flexibility and marital adjustment.conclusions: self-differentiation and cognitive flexibility had a positive and significant direct correlation with paired adaptation, which was stronger than indirect correlation. the two components of social support seeking and escape-avoidance also played a mediating role. it is suggested that couples and family counselors and therapists pay special attention to training in the proper use of coping strategies, as well as helping to develop cognitive flexibility and client self-differentiation.