اثر بخشی آموزش «توانبخشی شناختی» بر ذهن خوانی بزرگسالان دارای بیش فعالی-همراه با نقص توجه

مقدمه: ذهن خوانی یکی از مشکلات افراد بیش فعال است درک خود و دیگران برای داشتن تعاملات اجتماعی موثر، ضروری است که نقش مهمی درسلامت روابط بین فردی ایجاد می کند. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش توانبخشی شناختی بر ذهن خوانی بزرگسالان دارای بیش فعالی-همراه با نقص توجه در سال 1398 انجام شد. روش کار: این پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان مبتلا به اختلال بیش فعالی، سنین بین 20 تا40 سال در دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان در سال 1398بودند. نمونه این پژوهش 24 تن بودند که باروش نمونه گیری در دسترس شناسایی شده وبه روش تصادفی ساده (قرعه کشی ساده) به دو گروه تقسیم شدند. 12تن در گروه مداخله و 12 تن به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، مقیاس رتبه بندی بیش فعالی همراه با نقص توجه بزرگسالان بارکلی(barkley adult adhd rating scale) و ذهن خوانی از طریق چشم ها (reading the mind in the eyes) استفاده شد. شاخص روایی محتوا  و نیز پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ اندازه گیری شد.آموزش توانبخشی شناختی شامل36 تمرین آموزش نرم افزاری و24 تمرین دستی (مداد- کاغذی) با تمرکز بر حافظه، توجه، بازداری وذهن خوانی بود. گروه مداخله19 جلسه 45 دقیقه ای آموزشتوانبخشی شناختی دریافت کردند. داده ها در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 24 تحلیل شدند. یافته ها: بین دو گروه کنترل و مداخله در متغیر ذهن خوانی (p=0.001, f=173.14)بعد از مداخله تفاوت معناداری از نظر آماری وجود داشت. اندازه اثر نیز نشان داد حدود 43 درصد از تفاوت‌های مشاهده شده در متغیر ذهن خوانی ناشی از عضویت درگروه (مداخله) است. نتیجه گیری: آموزش توانبخشی شناختی  قادر است بر ذهن خوانی بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش فعالی همراه بانقص توجه اثر بگذارد. لذا پیشنهاد می شود برای ارتقاءسلامت و بهبود روابط بین فردی و خانوادگی افراد بیش فعال بزرگسال از آموزشی توانبخشی شناختی استفاده شود.  

the effectiveness of cognitive rehabilitation training on mind reading in adults with attention deficit hyperactivity disorder

introduction: mind reading is one of the problems of hyperactive people. understanding oneself and others is essential for effective social interactions, which plays an important role in the health of interpersonal relationships. the aim of this study was to determine the effectiveness of cognitive rehabilitation training on mind reading in adults with attention deficit hyperactivity disorder in 2019.methods: this is a quasi-experimental study with a pretest-posttest design with a control group. the statistical population included all students with adhd between the ages of 20 and 40 in the islamic azad university of zanjan in 2019. the research sample was 24 people who were identified by available sampling and were divided into two groups by simple random method (simple lottery). 12 people were considered in the intervention group  and 12 people were considered as the control group. research instruments included a demographic questionnaire, the “barkley adult adhd rating scale”, and the” reading the mind in the eyes”. content validity index as well as reliability were measured by internal consistency method by calculating cronbach’s alpha coefficient.cognitive rehabilitation training included 36 software training exercises and 24 manual exercises (pencil-paper) focusing on memory, attention, inhibition and mind reading. the intervention group received 19 sessions of 45 minutes of cognitive rehabilitation training. data were analyzed in spss software version 24.results: there was a statistically significant difference between the control and intervention groups in the mind reading variable (p=0.001, f=173.14) after the intervention. the effect size also showed that about 43% of the differences observed in the mind reading variable were due to group membership (intervention).conclusions: “cognitive rehabilitation” training can affect the mind reading of adults with attention deficit hyperactivity disorder. therefore, it is suggested to use “cognitive rehabilitation” training to promote health and improve interpersonal and family relationships of hyperactive adults.