مقایسه اثربخشی «درمان مبتنی بر دلبستگی» و «رفتاردرمانی مناظره ای» بر سبک‌های پاسخ به غذا و ولع غذا در دختران نوجوان مبتلا به چاقی

مقدمه: چاقی از مهم ترین مشکلات بشری است که سلامتی جسمی و روانی را به خطر می اندازد. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر دلبستگی و رفتاردرمانی مناظره ای بر سبک‌های پاسخ به غذا و ولع غذا دختران نوجوان مبتلا به چاقی بود. روش کار: روش پژوهش نیمه تجربی از نوع طرح پیش آزمون- پس آزمون بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول شهر ساری در سال تحصیلی 99-1398 بودند. نمونه پژوهش شامل 36 دختر نوجوان مبتلا به چاقی بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و به روش تصادفی ساده در 3 گروه شامل، گروه اول تحت درمان مبتنی بر دلبستگی،  گروه دوم تحت رفتاردرمانی مناظره ای و پیگیری (2ماهه) و گروه کنترل قرار گرفتند. جمع آوری داده ها به وسیله پرسشنامه جمعیت شناختی، مقیاس سبک‌های پاسخ‌ به غذا (food response styles scale) و پرسشنامه‌ ولع غذا، (food-cravings questionnaire) انجام شد. روایی ابزارها سنجیده نشده و به پژوهش های پیشین اکتفا شد و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ بررسی شد. هر 2 گروه مداخله، آموزش در 10 جلسه (90 دقیقه ای) دریافت کردند. داده ها در نرم افزار آماری اس پی اس اس نسخه 23 تحلیل شد. یافته ها: هر 2 روش درمانی در سبک‌های پاسخ‌ به غذا و ولع غذا با اثربخشی معناداری همراه بودند (0.01>p). همچنین نتایج نشان داد که رفتاردرمانی مناظره ای در مقایسه با درمان مبتنی بر دلبستگی در سبک‌های پاسخ‌  به غذا و ولع غذا اثربخشی بیشتری داشته است. نتایج پیگیری 2 ماه مداخله نشان دهنده ثبات درمان می باشد (0.01>p). نتیجه گیری: هر 2  روش درمان مبتنی بر دلبستگی و رفتاردرمانی مناظره ای بر سبک‌های پاسخ‌ به غذا و ولع غذا در دختران نوجوان مبتلا به چاقی موثر می باشند. لذا پیشنهاد می شود روش های فوق در مراکز درمانی غدد و چاقی برای نوجوانان مبتلا به چاقی استفاده شود.

comparison of the effectiveness of “attachment-based therapy” and “dialectical behavior therapy” on food response styles and food cravings in adolescent girls with obesity

introduction: obesity is one of the most important human problems that endangers physical and mental health. the aim of this study was to compare the effectiveness of “attachment-based therapy” and “dialectical behavior therapy” on food response styles and food cravings in adolescent girls with obesity.methods: the method of the present study was quasi-experimental pre-test-post-test design. the statistical population included all female high school students in sari in the academic year 2009-2010. the study sample consisted of 36 adolescent girls with obesity who were selected by lottery by simple random sampling method and by simple random sampling in 3 groups including, the first group under attachment-based therapy”, the second group under “dialectical behavior therapy and follow-up (2 months) and control group were included. data were collected using the “food response styles scale” and the “food-cravings questionnaire”. the validity of the instruments was not measured and was limited to previous studies and the reliability by the internal consistency method by calculating the cronbach’s alpha coefficient. both intervention groups received training intervention in 10 sessions (90 minutes) data were analyzed using spss. 23. results: both treatments were associated with significant effectiveness in food response styles and food cravings (p<0.01). the results also showed that dialectical behavior therapy was more effective than “attachment-based therapy” in food response styles and food cravings. the results of 2-month follow-up of the intervention showed the stability of treatment (p <0.01).conclusions: both “attachment-based therapy” and dialectical behavior therapy are effective on food response styles and food cravings in adolescent girls with obesity. therefore, it is suggested that the above methods be used in endocrine and obesity treatment centers for adolescents with obesity.