مقایسه اثربخشی «گروه درمانی شناختی - رفتاری» با «گروه درمانی وجودی» بر روابط مادر- فرزند مادران کودکان استثنائی

مقدمه: زندگی برای انسان از راه تعامل و ارتباط ممکن می شود و اصلی ترین منبع ارتباطی برای آدمی والدین هستند. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی گروه درمانی شناختی -رفتاری و گروه درمانی وجودی بر روابط مادر-  فرزند مادران کودکان استثنائی در سال1398  بود.روش کار: روش پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی و طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری  بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه مادران دارای کودکان استثنائی  شهرستان قرچک در استان تهران بود که دارای کودک مقطع ابتدایی دارای سن 6 الی 12 سال بودند  که براساس آمار  150 تن بودند.  ابزار جمع اوری داده ها پرسشنامه جمعیت شناختی  و ارزشیابی رابطه مادر- کودک (mother-child relationship evaluation) بود. روایی  محتوا به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ اندازه گیری شد. پیش آزمون بر روی 150 تن ارزشیابی رابطه مادر- کودک اجرا  شد. از بین  58 تن از مادرانی که دارای مشکل ارتباطی بودند (معنی نمره کمتر تر از 140 از نمره 240)، 36 تن به صورت تصادفی ساده  انتخاب و در 3 گروه هر کدام 12 تن بصورت تصادفی ساده انتخاب  شدند.  گروه  های مداخله در 8 جلسه 90 دقیقه ای با روش گروه درمانی شناختی- رفتاری و گروه درمانی وجودی مورد مداخله گروه درمانی  قرار گرفتند. هر سه گروه ارزشیابی رابطه مادر- کودک  را بعنوان پیش آزمون، پس آزمون و پس از یک ماه  پیگیری تکمیل کردند. داده ها با نرم افزار اس پی اس اس نسخه 24 تحلیل شدند. یافته ها: رابطه مادر - فرزندی در گروه درمانی شناختی- رفتاری  و گروه درمانی وجودی و کنترل تفاوت وجود دارد. نتایج مقایسه زوجی نشان داد تفاوت نمره بین گروه درمانی شناختی -رفتاری بر رابطه مادر -فرزندی و گروه کنترل معنادار بود. علاوه بر، این تفاوت نمره گروه درمانی وجودی و گروه کنترل نیز معنادار بود (0.01≥p). ولی تفاوت معناداری بین نمره در گروه درمانی شناختی - رفتاری و گروه درمانی وجودی وجود نداشت. همچنین مقایسه درون گروهی نشانگر پایداری نتایج در طول زمان بود. نتیجه گیری: گروه درمانی شناختی- رفتاری  و گروه درمانی وجودی می تواند موجب بهبود روابط مادر- فرزندی درمادران  کودکان استثنائی شود دهد. بنابراین، مشاوران و درمانگران می توانند از روش مذکور برای بهبود روابط مادر- فرزندی استفاده کنند. 

comparison of the effectiveness of cognitive-behavioral group therapy with existential group therapy on mother-child relationships of mothers of exceptional children

introduction: life is possible for human beings through interaction and communication, and the main source of communication for human beings are parents. the aim of this study was to compare the effectiveness of cognitive-behavioral group therapy and existential group therapy on mother-child relationships of mothers of exceptional children.methods: the method of the present study was quasi-experimental and pre-test-post-test design with control and follow-up groups. the statistical population of the study included all mothers with exceptional children in qarchak city in tehran province who had a primary school child aged 6 to 12 years, which according to statistics was 150 people. data collection instruments were demographic questionnaire and mother-child relationship evaluation. content validity was measured by qualitative method and reliability by internal consistency method by calculating cronbach’s alpha coefficient. the pre-test was performed on 150 mother-child relationship evaluation. among 58 mothers who had communication problems (meaning a score less than 140 out of 240), 36 were randomly selected and in 3 groups, 12 were randomly selected. communication problem meant a score less than 140 out of 240 of the total score of the questionnaire. the intervention groups were treated in 8 sessions of 90 minutes by cognitive-behavioral group therapy and existential group therapy. all three groups completed the mother-child relationship assessment as a pretest, posttest, and one-month follow-up. data were analyzed using spss. 24.results: there is a difference between mother-child relationship in cognitive-behavioral group therapy”  and existential group therapy” and control. the results of pairwise comparison showed that the difference in scores between cognitive-behavioral group therapy” on mother-child relationship and the control group was significant. in addition, this difference in the score of existential group therapy” and the control group was also significant (p ≥ 0.01). but there was no significant difference between the scores in cognitive-behavioral group therapy” and existential group therapy. intra-group comparison also showed the stability of the results over time.conclusions: cognitive-behavioral group therapy and existential group therapy can improve mother-child relationships in mothers of exceptional children. therefore, counselors and therapists can use this method to improve mother-child relationships.