اثرژبخشی زوج درمانی هیجان مدار-فراشناختی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر سرمایه روان‌شناختی زوج‌های دارای فرزند بیش‌فعال

مقدمه: بیش فعالی کودکان می تواند موجب به وجود آمدن مشکلاتی برای زوج ها گشته و سلامت روان آن ها را تهدید کند. با توجه به نکته مورد اشاره، این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی زوج درمانی هیجان مدارفراشناختی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر سرمایه روان شناختی زوج های دارای فرزند بیش فعال اجرا شد.روش کار: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و طرح پژوهش، سه گروهی دو مرحله ای (پیش آزمون و پس آزمون) بود. از میان زوجین دارای فرزند بیش فعال در مقطع دبستان در شهر اصفهان در تابستان و پائیز 1397، 45 زوج بر مبنای ملاک های ورود و خروج به صورت هدفمند انتخاب و در سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) و هر گروه 15 زوج گمارده شدند. پرسشنامه سرمایه روان شناختی (psychological capital questionnaire) در مراحل پیش آزمون و پس آزمون برای سنجش متغیر وابسته استفاده شد. به دلیل سنجش روایی و پایایی ابزار گردآوری داده ها در داخل و خارج کشور به ارائه یافته های آن اکتفا شد. دو گروه زوج درمانی هیجان مدارفراشناختی طی 15 جلسه و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به مدت 10 جلسه، تحت درمان قرارگرفتند و گروه گواه هیچگونه درمانی دریافت نکردند. داده ها با نرم افزار اس پی اس اس نسخه 24 تحلیل شد.یافته ها: در مرحله پس آزمون پس از حذف اثر پیش آزمون، گروه زوج درمانی هیجان مدارفراشناختی و شناخت درمانی مبتنی برذهن آگاهی با گروه کنترل در هر چهار مولفه خودکارآمدی، امیدواری، تاب آوری و خوش بینی دارای تفاوت معنادار هستند (p<0/01). ولی بین اثربخشی دو گروه، در بهبود خودکارآمدی، امیدواری، تاب آوری و خوش بینی تفاوت معناداری وجود نداشت (p>0/05).نتیجه گیری: دو مداخله زوج درمانی هیجان مدارفراشناختی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهبود هر چهار مولفه خودکارآمدی، امیدواری، تاب آوری و خوش بینی در زوج های دارای فرزند بیش فعال، دارای اثرات ماندگار هستند. بنابراین، برگزاری کارگاه هایی جهت ارائه دو مداخله برای زوج های دارای فرزند بیش فعال توصیه می شود.

The Effectiveness of “Emotionally Focused -Meta Cognitive Couple Therapy” and “Mindfulness-Based Cognitive Therapy” on the Psychological Capital of Couples with Hyperactive Children

Introduction: Hyperactivity of children can cause problems for couples and threaten their mental health. The aim of this study was to determine the effectiveness of emotionally focusedmeta cognitive couple therapy and mindfulnessbased cognitive therapy on psychological capital among couples with hyperactive children.Methods: The research method was semiexperimental, and research design was three groups with two stages (pretest and posttest). Among couples with hyperactive children in primary school in Isfahan, in the summer and autumn of 2018, 45 couples were selected purposefully and divided into three groups (two experimental and one control group) and each group was 15 pairs. Psychological Capital Questionnaire was used in the pretest and posttest phases to measure the dependent variable. The emotionally focusedmeta cognitive couple therapy group for 15 sessions and mindfulnessbased cognitive therapy for 10 sessions was treated and the control group did not receive any treatment.Results: In the posttest, after eliminating the effect of pretest, there was a significant difference between the emotionally focusedmeta cognitive couple therapy, and mindfulnessbased cognitive therapy group with the control group in all four components of selfefficacy, hope, resilience and optimism (P<0.01). However, there was no significant difference between the effectiveness of two groups of therapy rdquo; in improving selfefficacy, hope, resiliency and optimism (P<0.05).Conclusions: Two interventions emotionally focusedmeta cognitive couple therapy and mindfulnessbased cognitive therapy group on the improvement of all four components of selfefficacy, hope, vitality and optimism in couples with overactive children have enduring effects. Therefore, it is recommended to organize workshops to provide two interventions for couples with hyperactive children.