نقش حس عاملیت و آلکسی‌تایمیا در پیش‌بینی مقاومت در برابر تغییر در مصرف‌کنندگان مواد

اهداف: مقاومت به عنوان عامل مزاحمی در فرآیند تغییر مصرف‌کنندگان مواد در نظر گرفته می‌شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش حس عاملیت و آلکسی‌تایمیا در پیش‌بینی مقاومت در برابر تغییر در مصرف‌کنندگان مواد انجام گرفت.ابزار و روش‌ها: این پژوهش توصیفی- همبستگی در کلیه مصرف‌کنندگان مواد که در نیمه اول سال 1395 به مراکز ترک اعتیاد شهر اردبیل مراجعه کرده و تحت درمان بودند، انجام شد. با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی، 140 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از ابزارهای مقیاس‌های امتیازدهی حس عاملیت، آلکسی‌تایمیای تورنتو و مقاومت در برابر تغییر، استفاده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌ همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته‌ها: مقاومت در برابر تغییر با بی‌اختیاری حس عاملیت (0/28-=r؛ 0/001>p) همبستگی منفی و معنادار و با نمره کلی آلکسی‌تایمیا (0/46-=r؛ 0/01>p)، دشواری در تشخیص احساسات (0/4-=r ؛ 0/01>p)، دشواری در توصیف احساسات (0/43-=r؛ 0/01>p) و تمرکز بر تجارب بیرونی (0/47-=r؛ 0/01>p) همبستگی مثبت و معنادار داشت. 8% از کل واریانس مقاومت در برابر تغییر توسط حس عاملیت (5/84=f ،0/05>p) و 23% از آن توسط آلکسی‌تایمیا (13/53=f؛ 0/05>p) تبیین شد که از بین مولفه‌های حس عاملیت فقط بی‌اختیاری با واریانس 30% (2/89-=t؛ 0/004=p) و از بین مولفه‌های آلکسی‌تایمیا فقط تمرکز بر تجارب بیرونی با واریانس 40%، مقاومت در برابر تغییر را پیش‌بینی کرد (2/51=t؛ 0/013=p). نتیجه‌گیری: حس عاملیت و آلکسی‌تایمیا می‌توانند مقاومت در برابر تغییر در افراد مصرف‌کننده مواد را پیش‌بینی کنند.