مقایسه سیستم‌های مغزی- رفتاری (BAS/BIS) در افراد وابسته به مواد و بهنجار

مقدمه: از مهم‌ترین رویکردها در زمینه‎ی سو مصرف مواد، تیوری حساسیت به تقویت‌گری با فرضیه‌های سیستم فعال‌ساز و بازداری‌ رفتاری است که پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه تفاوت سیستم‌های مغزی – رفتاری در افراد وابسته به مواد و افراد بهنجار بر مبنای آن شکل گرفته است. مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر از نوع علّی مقایسه‌ای است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه زنان و مردان معتاد 20 تا 50 ساله ساکن شهر ارومیه در آبان ماه سال 1392 در کمپ‌های ترک اعتیاد می‌باشند. 120 آزمودنی معتاد (80 نفر مرد،40 نفر زن) و 120 آزمودنی بهنجار (80 نفر مرد، 40 نفر زن) که از نظر سن، جنس و تحصیلات با گروه معتاد همتا شده بودند با روش نمونه‌گیری نسبتی تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه کارور و وایت (1994) بوده و داده‌ها با استفاده از آزمون t مستقل مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد تفاوت معنی‌داری در سیستم‌های مغزی- رفتاری افراد معتاد و غیر معتاد وجود دارد به‌طوری‌که سطح سیستم فعال‌ساز رفتاری (bas) در افراد معتاد بالاتر از افراد غیر معتاد و سطح سیستم بازداری رفتاری (bis) در افراد غیر معتاد بالاتر از افراد معتاد است. همچنین یافته‌ها بیانگر آن بود که سیستم فعال‌ساز رفتاری در مردان فعال‌تر از زنان و سیستم بازداری رفتاری در زنان فعال‌تر از مردان بوده است. ولی در سیستم فعال‌ساز رفتاری در مردان و زنان معتاد تفاوت معنی‌داری مشاهده نشده است. نتیجه‌گیری: یافته‌ها با تیوری حساسیت به تقویت گری (1993) مبنی بر این‌که مصرف مواد از فعالیت بیشتر سیستم فعال‌ساز رفتاری ناشی می‌شود همسو بوده است.