شیوه های متنوع رفتاری درحفظ تعامل اکولوژیک گیاهان و زنبورها و عوامل بر هم زننده آن

اکثر گیاهان برای بقا ، نیازمند به زنبورها هستند و زنبورها نیز برای بقا ، خواسته یا ناخواسته در محیطی مملو از عوامل سازگار و ناسازگار، جلب گیاهان شده و این چنین، روابط اکولوژیک، شکل می گیرند. اما این روابط اغلب ساده نبوده، به طرق مختلف برقرار می شود و عوامل اکولوژیک نیز تنها به گیاهان و زنبورها بسنده نمی گردد. در این بررسی سعی شده است به عملکرد متقابل گیاهان و زنبورها در به کار گیری شیوه ها و چگونگی حفظ روابط اکولوژیک در ابعاد و شرایط مختلف و نیز عوامل بر هم زننده آن بپردازیم. در این ارتباط، مورفولوژی و فیزیولوژی گل و فیزیولوژی و خصوصیات رفتاری زنبورها اهمیت زیادتری پیدا می کند. زیبایی طبیعت نیز بسته به وجود همین روابط تنگاتنگ و زنجیروار میان موجودات آن است. اما از میان صفات مورفولوژیک گل به نظر می رسد، رنگ ها و طرح ها اهمیت بیشتری دارند، تا حدی که زنبورها قبل از تغییر رنگ گل ها به سراغشان می روند. از صفات فیزیولوژیک گل؛ ترکیبات و حجم یا تراکم شهد و گرده، جایگاه خاص و مهم تری دارند. با وجودی که سن گل یکی از دلایل جذب زنبور عسل است اما تراکم شهد و گرده برای زنبور مهم تر از سن و طرح گل است. رنگ گل ها معرف میزان شهد یا گرده نیز هست، ارجحیت نوع رنگ در مناطق مختلف، فرق دارد و نشان از سازگاری زنبورها به منطقه جغرافیایی خاص دارد. زنبورهای عسل، قدرت کم نظیری در درک شدت و کیفیت عطرها دارند. تعامل گیاهان و زنبورها، با نوعی تلاش مُسرّانه در حفظ روابط اکولوژیک، استوار است، اما وقتی عوامل مداخله گر غیر طبیعی وارد می شوند، در اغلب موارد، پاسخ و بازخورد موفقیت آمیز نخواهد بود. این قبیل دخالت ها مانند تراریخت ها، ایجاد اشکال و طرح-های هیبرید گل ها و روانه کردن آن ها به طبیعت، سبب تغییرات زیادی در شکل ظاهری گل ها شده است. در این میان، گیاهان که اولین حلقه از ارتباط به شمار می آیند آسیب پذیرتر هستند، چون نه تنها عامل عرضه کننده خود در طبیعت از نظر زنبورها را از دست می دهند بلکه به دلیل اختلالات ژنتیکی، بذرهایی تولید می کنند که غالباً نابارورند و جایی در عرصه اکوسیستم ندارند. در این میان تنها شرکت های سودجوی وارد کننده بذرها و پایه ها به اهداف خود می رسند. در ضمن ممکن است عسل هایی با کیفیت کم یا حتی نامطلوب تهیه شوند.