بازنمود گروه‌های اسمی پیچیده و مرکب زبان ترکی آذری بر پایۀ دستور نقش و ارجاع

در این پژوهش ساخت گروه اسمی ترکی آذری در قالب دستور نقش و ارجاع و بر پایه الگوی نظری ون‌ولین (2005) بررسی می‌شود. در این پژوهش تحلیلی توصیفی، داده‌های مورد استناد، از منایع نوشتاری و با گوش دادن به مکالمه‌های ساکنان آذری زبان استان آذربایجان شرقی انتخاب شده‌اند که به روش نمونه‌گیری هدفمند تنها جملاتِ حاوی گروه‌های اسمی پیچیده و مرکب انتخاب شده‌اند. تحلیل داده‌ها نشان داد که گروه اسمی پیچده شامل بندهای تحدیدی، بندهای غیرتحدیدی و متمم‌های اسمی است. ارتباط در گروه موصولی تحدیدی از نوع پیروسازی و پیوند از نوع هسته است. بندهای موصولی غیر تحدیدی چون برای تشخیص اسم به شنونده اطلاعات ضروری منتقل نمی‌کنند و از لحاظ معنایی رابطه نزدیک با هستة اسمی ندارند، ارتباط در این نوع گروه اسمی پیروسازی و پیوند از نوع مرکز اسمی می‌باشد. ساخت‌های حاوی متمم اسمی بندی به‌عنوان موضوع مرکز هسته اسم دارند. نوع ارتباط در این نوع گروه اسمی از نوع پیروسازی و پیوند از نوع مرکز هسته اسم می‌باشد. گروه اسمی مرکب شامل گروه‌های اسمی عطفی، درون مرکز، برون مرکز و بدل می‌باشد. همچنین، با بررسی ساخت گروه اسمی از منظر نقش و ارجاع می‌توان به نکاتی اشاره کرد که مختص این دستور بوده و در دیگر دستورهای صورت گرا و سنتی مشاهده نمی شود و رابطه عناصر مختلف با توجه به لایه های مختلف گروه اسمی و نوع رابطه آن با هسته، مرکز و گروه اسمی قابل توجیه و تبیین است.

representation of complex and compound nominal phrases in azeri turkish based on role and reference grammar

in the present study azeri turkish noun phrase construction is investigated in the framework of role and reference grammar and van valin’s (2005) theoretical pattern. in this descriptive analytical study, the data was selected from written resources and by listening to the conversations of the azeri-speaking inhabitants of eastern azerbaijan and only sentences containing complex and compound nominal phrases were selected by purposive sampling.data analyses revealed that complex nominal phrase consists of restrictive clauses, nonrestrictive clauses and nominal complements.relationship in restrictive relative group is of subordinative type and the link is of nucleus type.due to this point that nonrestrictive relative clauses don`t transfer essential information for recognizing noun to listener and haven`t semantically close relationship with nominal nucleus, relationship in this type of noun phrase is subordinative and the link is of nominal core type.constructions that have nominal complement have a clause as an argument of nominal nucleus core.the type of relationship in this noun phrase is of subordinative type and the link is of nominal nucleus core type.compound nominal phrase consists of conjunctive nominal phrases,endocentric,exocentric and appositive.and also, studying of noun phrase construction based on role and reference grammar,we can refer to points that are specific to this grammar and are not seen in other formal and traditional grammars,and the relationship of different elements regarding to different layers of thenominal phrase and its relationship with the core, nucleus and nominal phrase can be explained.