هویت زبانی در شهنشاه‌نامه صبا نمونه‌ای از بازخوانی مفاهیم کهن ملیت و وطن‌گرایی

زبان مشترک یکی از عوامل مهم تعریف‌کننده هویت و ملیت گروه‌های انسانی به شمار می‌آید. این زبان در واقع نقش عمده‌ای در برقراری ارتباط میان ساکنان گوناگون یک سرزمین بازی می‌کند. زبان و ادبیات فارسی، به دلیل ویژگی‌های ارزشمندی که دارد، به عنوان محور اصلی تمدن و فرهنگ ایرانی و عاملی وحدت‌آفرین مطرح بوده است. دوره قاجار نقطه آغاز برخورد ایران با دنیای خارج بود. در اثر این برخورد، وجوه تمایز و تفارق «خود» از «دیگری» برجسته شد. توجه به «هویت» بی آنکه درباره آن سخنی به میان آید، در آثار مکتوب دوره قاجار ظاهر شد. صبا یکی از معروف‌ترین و به بیانی بزرگ‌ترین شاعر دوره جنگ‌های ایران و روس است. وی با بازخوانی مفاهیم کهن ملیت و وطن‌گرایی، هویت زبانی در شهنشاه‌نامه را به شیوه جدیدی بازآفرینی کرده است. در این جستار، هویت زبانی در شهنشاه‌نامه با شیوه توصیفی-تحلیلی و با بهره‌گیری از روش کتابخانه‌ای و سندکاوی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌های تحقیق نشان میدهد که صبا توانسته است با خلق مفاهیمی همچون نوگرایی و بازآفرینی زبانی، آوردن کلمات جدید فرنگی و لغات تازه و نمایش نقش بنیادین زبان فارسی در پاسداشت هویت ملی، به اهمیت زبان فارسی، در حفظ و تحکیم ملیت و وطن‌گرایی در جامعه بپردازد.

The linguistic identity in the Saba Shahanshahnameh is an example of the re-reading of ancient concepts of nationality and patriotism.

Common language is one of the most important determinants of the identity and nationality of human groups. It plays a major role in communicating among the various inhabitants of the same land.Persian language and literature, because of its valuable features, has been a central focus of Iranian civilization and culture and has been a unifying factor. The Qajar period was the starting point for Iran to deal with the outside world.As a result of this encounter, aspects of the distinction between the &self& and the &other& were highlighted. In other words, the notion of ’identity’, without necessarily speaking about it, appeared in some written works of the early Qajar period. The two bloody wars and the historicization of Iran and Russia marked the beginning of the introduction of new nationalist and patriotic ideas into Persian poetry.During the IranRussia wars, &Habbooten& increasingly became the work of poets and writers of the period, and the geographical territory of the country was read as home to those with an Iranian identity.Fath Ali Khan Saba is one of the most famous and, in a word, the greatest poet of the IranRussian wars. By revisiting ancient notions of nationality and patriotism, he has recreated the linguistic identity of Shahanshahnameh in a new way.