کاربرد رویکرد شناختی فیلمور در تعیین قالب‌های معنایی افعال در زبان فارسی: مطالعه موردی فعل «شدن»

«نظریۀ قالبی فیلمور» (1982) بیان‌گر اصلی مهم در معناشناسی شناختی است که معتقد است معانی واژه‌ها درون نظامی از دانش درک می‌شوند که ریشه در تجربۀ اجتماعی و فرهنگی انسان دارد. در این نظریه «قالب‌های معنایی» نمایانگر بخش‌های یک رویداد هستند که برای اتصال گروهی از کلمات به مجموعه‌ای از معانی به کار می‌روند. از طرفی، در یک رویداد، افعال نقش مهمی در تفسیر معنا ایفا می‌کنند و در اکثر موقعیت‌های آن حضور دارند. هدف پژوهش حاضر بررسی موردی فعل «شدن» در چارچوب نظریۀ مذکور بوده است تا از طریق تحلیل پیکره بنیاد و توصیفی به شناسایی این فعل و تعیین حوزه‌ها و قالب‌های معنایی آن پرداخته شود. نتیجتاً، با استفاده از فرهنگ‌ها و پیکره‌های معاصر فارسی و نیز نگاشت با پایگاه فریم‌نت 14 قالب معنایی «شدن» شناسایی شد. همچنین، مفهوم «تغییر حالت دادن» به‌عنوان معنای اصلی این فعل تعیین و قالب اصلی آن ایجاد گردید.

Applying Fillmore’s Cognitive approach to determine Semantic Framesof Persian verbs: A case study of verb “šodan”(to become)

Fillmore’s “Frame theory” (1982) suggests a major principle in Cognitive Semantics that believes the meanings of words are perceived within a system of knowledge arising from the human’s cultural experience. It maintains that “Semantic Frames” display sections of an event used for connecting a group of words to a set of meanings. Verbs are present as the most important element in most of the situations of an event and play significant role in the interpretation of the meaning. The purpose of this study is to present a quantitative and corpusbased analysis in order to recognize the semantic frames of “∫odæn” (to become) in Persian within the framework of this theory. Thus, 14 semantic frames were recognized using encyclopedias, Persian contemporary corpora and FrameNet. Then, the concept of “tæɁɢire hαlæt dαdæn” (to turn to a state) was determined as the prototype of this verb and the main frame was created.