ارزیابی بازنمودهای واژه‌های استعاری طبیعت در زبان ترکی

بررسی استعاره‌ها با رویکرد شناختی، نشان می‌دهد تصورات ذهنی به مفاهیم انتزاعی تسری می‌یابند. گویشوران زبان ترکی با الهام از پدیده‌های طبیعت مانند حیوانات، گیاهان و ... در گفتارهای روزمره کاربرد استعاری از آن پدیده‌ها را ارائه می‌کنند. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی فراوانی و درصد مهم‌ترین مفاهیم ساختواژی، بررسی سهم این نام‌ها در فرایندهای واژه‌سازی و سهم جنسیت واژه‌های استعاری طبیعت در زبان ترکی است. داده‌های این پژوهش از طریق انجام مصاحبه با 70 گویشور زبان ترکی بدست آمد و درنهایت، 677 واژه گردآوری شد. ابتدا‌ فراوانی و درصد مفاهیم ساختواژی  مورد ارزیابی قرار گرفت، سپس سهم بخش‌های طبیعت در فرایندهای واژه‌سازی و سهم جنسیت این واژه‌ها بررسی شد. یافته‌های پژوهش بیانگر آن‌ است که طبیعت بر گفتار گویشوران زبان ترکی تاثیر می‌گذارد و آنان در گفتار‌شان از نام‌های طبیعت به صورت استعاری بهره می‌گیرند. در واژه‌های استعاری طبیعت در ترکی به ترتیب ترکیب، اشتقاق، ترکیب و اشتقاق، نام‌آوا، وام‌گیری واژگانی و تکرار بالاترین کاربرد را دارند. همچنین نام‌های مربوط به حیوانات، پرندگان و حشرات بیشترین کاربرد استعاری را در این زبان دارند. هم‌چنین بیشترین واژه‌ها مربوط به جنس خنثی است. نتایج پژوهش در شناخت بیش‌تر استعاره برای شاعران، معلمان، نویسندگان و زبان‌شناسان می‌تواند مفید واقع شود.

Evaluating the representations of metaphoric word structures of nature in Turkish

The study of metaphors through cognitive approach illustrates mental images would lead to abstract concepts. Turkish speakers compare humans and some environmental factors with nature phenomena such as animals, plants, and so on, and present metaphoric uses of those phenomena. The purpose of this study was to evaluate the frequency and percentage of the most significant word structures of nature metaphors in Turkish. Another aim was to evaluate the names of nature in word formation processes and their gender. Research data were collected through field study and interviews with 70 Turkish speakers that 677 words were collected. First, the frequency and percentage of morphological concepts were investigated. Then nature word structures role and share of gender in word formation processes of these words were dealt with. The findings revealed that nature has influence over speaker´s speech and they utilize names of nature in their speech metaphorically. In Turkish metaphoric nature words compounding, derivation, compound and derivation, onomatopoeia, and borrowings have the highest rate of use respectively. Furthermore, the names attributing to animals, birds, and insects have the highest rate of metaphoric use. The results have significant benefits to poets, teachers, authors, and linguists to reach a better understanding of metaphors.